Emrah Yücel
Entrepreneur, Graphic Designer / Bak 04
www.emrahyucel.com
English
Türkçe
You moved to the States, you announced your portfolio with a website at a time that internet was brand new, and in a short time you received an offer that would make your dreams come true and that a graphic designer always dreams of. You agreed to design posters for Hollywood movies and your life changed to a great extent. Then, far away from Turkey, in Los Angeles, you fell in love with and married a Turk - your wife Simla. Your time in America until now is like a dream that nobody wants to be over. Is everything as perfect as it seems or did you face serious problems in the process?
It certainly is not perfect. Only the highlights of the story are seen when you look from the outside. Naturally it is a long run. The important point is the effort you put to pass the tests that are presented to you. I ran after many jobs in New York for three years to establish a portfolio that involved the things I did in the States, before Hollywood came to me with the offer. You step forward, eliminating numerous people as a result of the products of these three years. America is a heavily natural selectionist environment like the beans of Mendel. I think the most critical principles are working hard and not doing any job just for the sake of doing it.
I can honestly claim that I still cannot see any designer who works as much as I do. Even the people who work for me in my office tell me so.
I guess this is a characteristic feature. We work especially hard on the design variety to present to the clients.
Returning to the struggle part of your question, I have to say this: Especially the corporate life in America is not easy to hold on to. I grew up with European education and a modern family manner as a person from Ankara. I tell the wrongs that I see clearly and instantly. Even my wife stares at me in surprise. ('I cannot belive you just said that!') This characteristic still gives me headaches in the corporate life of the States. The concept of being political should not clash with being honest.
My assistant Elif was surprised when last week I told a director that his movie included way too much violence and death scenes. However, she thinks so too. I think the main reason that Hollywood makes big mistakes is this. Nobody dares to speak the truth.
What kind of a difference did you observe between the work atmosphere in the States and in Turkey?
It has been more than 10 years since I came to the USA. In this sense I am more familiar with the work atmosphere in America. Recently, I established an advertising agency in Turkey for one year and I closed it down a few months ago. I think this experience itself will be the right answer to your question.
I find the processing of design and advertisement markets in Turkey quite wrong. In none of the advertising agencies, there is a fee for creativity or design. This is disastrous. The whole system consists of the secret decisions that the agencies take on media commissions and the productions.
Naturally, this system brings along huge misunderstandings. The concept of competition in Turkey strolls in the wrong places because of this. Every employer opens a contest for every job. Loyalty and trust is out of the question.
I closed my Turkey agency with a great disappointment and I opened it with such good intentions. But there is still some work that comes to LA from Turkey. Lately; I have been doing the re-branding of Cola Turka. The designs of the cans and the logo change the whole appearance. There are interesting offers from the music industry, album designs. Celebrity web sites, Tursak’s corporate identity, Antalya film festival etc.
What guidelines do you follow in the process of designing a poster? To what extent do the directors get involved in this process?
It depends on the director. Right now I am working on Ridley Scott’s “A Good Year‿ which will open in November. Everything revolves around Ridley. We present everything to Ridley although Russel Scott plays the lead. On the other hand, another project that we work on is “A Night at the Museum‿ which stars Ben Stiller. In this movie, the director has no say contrary to the previous one. Ben Stiller is the decider. So, it depends on the project.
The Turkish movie sector started to reach the desired quality of poster design with Emrah Yücel. The classy and powerful stand of your posters raised the bar a lot and finally the fact that the poster is the clothing of the movies is now appreciated in Turkey. How do you evaluate this situation that seems so promising from the outside?What kind of a difference do you see between designing a poster for a Hollywood movie and a Turkish movie?
Thank you for your kind words. I will be really glad if what I am doing is perceived this way. Years ago in a flight between Istanbul and NY, I had the chance to chat with Sakıp Sabanci and show him my portfolio book. He was really interested in my work and at the end of our long talk he said, “You are a tree that was grown and nourished in this soil, it is such a shame that you spread your fruit to other soils.‿ This dialogue affected me a lot. Still these words come to my mind when I evaluate what I am doing. But the things that you said with this perspective relieved me. (By the way the comments of Sabanci in Peter Seller’s “Being There‿ are amazing.)
Returning to your question. I think the most important difference is that the movie still belongs to the director in Turkey. In the States, the movie belongs to the producer. The producer hires the director for the production. With us, direction is still on the side of art.
You once said that when you present your posters to the client, the ones with the highest possibility to become popular are chosen instead of your favorites. You gave the right to decide to the public in Vizontele Tuuba which is one of the most followed movies in Turkey. Are you satisfied with the final result? Do you think it would be better if the designer would say the final word, or do you think that interventions are necessary as well?
Vizontele Tuuba was the idea of Yılmaz Erdoğan. He was happy with all the alternatives and he said that he was comfortable to make the public vote. This is a first in the sector. I find it wrong to leave all the say to the designer because I know a lot of designers who were amazed and blinded by their own work. I rather prefer a discussion between a 3-4 people group who worked hard on the movie and the designer on new ideas. You should always be open to novelty and other ideas. However, this does not mean that everyone must like a poster. I think 3 or 4 people who are selected properly would do the job.
In Turkey, a graphic designer is expected to do everything. He/she should be able to prepare a web site simultaneously as he designs a poster, or he should take photographs while he does an animation. Without a doubt this situation lowers the energy of the designer and damages his creativity. On the other hand, we see that in the States there is specialization and almost everyone does his job in a proper manner. What kind of a specialization process should be followed in the area of visual art education?
Taking photographs while making animation is of course an extreme example. But I simultaneously worked on the poster for “Kingdom of Heaven‿ while designing the web site for Mel Gibson. Maybe this should be defined like: producing visual solutions for a product to be marketed. I first look at the definition of the question as a designer. I define it in my head and I place the visual solutions in this guideline. I hire the right photographer if I need a photograph. I choose the web site programmer and the project manager.
I think the marketing strategies are the reason for this specialization, not the inadequacy of the designers. It means that you are playing for a very special market when you launch yourself as a firm that designs corporate identity only in the field of nutrition. A photographer who goes into the market claiming that he only takes photographs of cars naturally gets all those jobs. Nobody wants to go to someone else and risk the project.
I am not a fan of specialization in the area of education. I am in the counseling board of Santa Monica Art Collage and we discuss these issues with other members and teachers a lot. The solution is for the student to come to a conclusion by himself. We shall expose everything.
You established a visual communication agency named Iconisus with your partner Stephan Lapp. You chose to create an institutional identity instead of perpetuating your personal projects. You stepped into the risky zone by starting to work with a partner. How did you come together with Lapp? Can you tell us about the current situation of Iconisus and the future projects?
Every businessman who established a business in America and who plays with the huge and competitive markets, know that America is a very conservative and a traditional market. In such a market, as a foreigner you always need an American to work with.
In most of the business dinners the clients are interested in my European past and my approaches but in the end they want to talk about Dodgers and baseball. They feel safer with someone who shares their past. This is a very humane reaction.
On the other hand, our partnership does not only rely on this reason. He is a conservative and traditionally a good designer. He constitutes a good balance for the job not to be over-designed. I am happy about our partnership in Iconisus. I hope that it will carry on for long years with this corporate establishment. I also have anoter company named Imeanit Films and Design. This is as big as Iconisus. Stephan is not included in this formation.
You are the son of an acclaimed director and a gifted script writer. Maybe the reason for cinema to surprise you in such a way to jump into your life is this. We know that you have a movie project as well as your poster designs and your commercial works. Can you tell us about this issue?
I have such a project. But I would like to talk about it after I finish it. I do not like disappointments.
What kind of a portrait do you see when you compare Hollywood and European film genres? Which of the two are you most influenced by regarding intimacy of expression and visual value?
Of course I am influenced by European cinema. I find Hollywood too commercial although I work for it. On the other hand, the most important things that I admire in Hollywood are the size of the projects and the power of the people who create them. For instance, Ridley Scott. He can do any project with whomever he wishes. And he can enter any studio that he pleases. I admire this strength that developed in time.
My favourites are European and recently Latin American cinema. Especially French and British cinema from Europe, and Brazilian and Argentinean cinema from Latin America.
Our theme for the 4th issue of Bak Magazine is “2050‿. How do you see the future of humanity and visual arts? What, in your opinion, will constitute the agenda of the world in 2050?
I thought whether I will be alive then when you asked the question. 2050 is not that important to me but 2019 is of the upmost importance.
When I was a young design student in Ankara, “Blade Runner‿ was one of the milestone movies that influenced me. Blade Runner opens in 2019, Los Angeles. I live in LA right now and I am excited that I will be here in 2019. The idea of being in LA in 2019 was very far when I watched the movie in Ankara.
Returning to the question, I don’t know about the future of humanity but I have an idea about visual arts. I am sure that it will keep its past and present significance. The medium will change for sure, but the designed visual will always be on the front.
Amerika'ya taşındınız, internetin çok yeni olduğu bir dönemde portfolyonuzu bir web sitesiyle duyurdunuz ve kısa süre sonra, büyük bir hayali gerçekleştirmenize imkan verecek müthiş bir teklifle karşılaştınız. Hollywood filmlerine afiş tasarlamayı kabul ettiniz ve hayatınız büyük ölçüde değişti. Daha sonra Türkiye'den çok uzakta, Los Angeles'ta bir Türk'e, Simla Hanım'a aşık oldunuz ve evlendiniz. Amerika'da bugüne kadar geçirdiğiniz dönem, dışarıdan bakıldığında kimsenin bitmesini istemeyeceği bir rüya gibi. Her şey göründüğü kadar kusursuz mu, yoksa bu süreçte ciddi sıkıntılarla da karşılaştınız mı?
Şüphesiz değil. Uzaktan bakıldığında hikayenin sadece ana hatları öyle gözüküyor. Doğal olarak bu çok uzun bir koşu. Önemli olan size sunulan sınavları doğru geçmek için gösterdiğiniz efor. Bana Hollywood’dan teklif gelmeden önce NY’da 3 yıl boyunca Amerika’da yapılmış işlerden oluşan bir portfolyo oluşturabilmek için çok iş kovaladım. Bu 3 yılın ürünleri sonucunda pek çok insanı eleyip öne çıkıyorsunuz. Amerika Mendelin fasülyeleri gibi doğal seleksiyonun çok ağır olduğu bir ortam. Sanırım çok çalışmak ve hiçbir işi baştan savma yapmamak prensibi en önemlisi.
Şunu samimiyetle söyleyebilirim ki çevremde hala benim kadar çok çalışan bir tasarımcı daha görmedim. Ofisimde benim için çalışanlar bile bana bunu söylüyor.
Bu bir karakter özelliği herhalde. Özellikle müşterilere sunulan tasarım çeşitliliği konusunda çok çalışıyoruz.
Tekrar sorunuzdaki sıkıntılar kısmına dönünce şunu da açıkça söylemem lazım. Özellikle Amerika’nın kurumsal iş dünyası hiç de kolay değildir. Ben bir Ankaralı olarak Avrupa eğitimi ve modern bir aile görgüsü ile büyüdüm. Yanlış gördüğüm bir şeyi anında çok net olarak söylerim. Hatta eşim bile bana hayretle bakar. ("Adamlara bunu söylediğine inanamıyorum!") Bu özelliğim Amerikan iş dünyasında birçok zorluk yaşatıyor hala. Çünkü politik olmak denilen meselenin dürüst olmak ile çakışmaması lazım.
Geçtiğimiz hafta bana çekeceği filmi anlatan bir yönetmene açık açık filminde çok şiddet ve ölüm sahnesi olduğunu söylediğimde asistanım Elif Hanım çok şaşırdı. Oysa o da aynı fikirde. Hollywood’un büyük hatalar yapmasının en temel sebebi bu bence. Kimse cesaret edip gerçeği söylemiyor.
Amerika'da görsel sanatlar alanındaki çalışma ortamıyla Türkiye'deki arasında nasıl bir fark gözlemlediniz?
Ben Amerika’ya geleli 10 yılı aşkın bir süre oldu. Bu anlamda Amerika’daki çalışma ortamını Türkiye’den daha iyi biliyorum. Son dönemlerde Türkiye’de de bir yıla yakın süren bir dönem için bir reklam ajansı oluşturdum ve geçen aylarda da kapattım. Bu tecrübem sorunuza daha doğru bir yanıt olacaktır.
Türkiye’deki tasarım ve reklam piyasasının işleyiş sistemini çok yanlış buluyorum. Özellikle reklam ajanslarının hiçbirisinde tasarı ücreti, yaratıcılık ücreti kesilmiyor. Bu feci bir durum. Bütün sistem ajansların medya komisyonları ve prodüksiyon üzerine gizledikleri kararlardan oluşuyor.
Bu sistem de doğal olarak çok büyük yanlış anlaşılmaları beraberinde getiriyor. Türkiye’de konkur kavramı bu yüzden yanlış yerlerde dolaşıyor. Her işveren her işe konkur açıyor. Sadakat ve güven söz konusu bile değil.
Tamamen iyi niyetle oluşturduğum Türkiye ajansımı bu hayal kırıklıkları ile kapattım. Ama Türkiye’den hala Los Angeles’a iş geliyor doğal olarak. Son dönemlerde; Cola Turka’nın rebrandingini (yeniden markalaştırma) yapıyorum. Logo ve kutu tasarımları, bütün görünüşü değiştiriyor. Müzik sektöründen ilginç talepler var, albüm tasarımları… Ünlü insanların web siteleri ve Tursak’ın kurumsal kimliğinin yanısıra Antalya Film Festivali vb.
Bir filmin afişini tasarlarken hangi yolları izliyorsunuz? Yönetmenler bu sürece ne ölçüde ortak oluyorlar?
Yönetmenine bakar. Şu anda Ridley Scott’un Kasım’da başlayacak "A Good Year" filmi için çalışıyorum. Bütün her şey Ridley’in çevresinde dönüyor. Filmin başrolünde Russel Scott olmasına rağmen bütün sunuşları Ridley’e yapıyoruz. Öte yandan elimizdeki bir başka proje ise Ben Stiller’ın oynadığı "A Night At The Museum". Bu filmde ise ilkinin tersine yönetmenin hiç önemi yok. Ben Stiller’dır karar verici. Yani projesine bakar.
Türk sineması, özlenen afiş kalitesine Emrah Yücel çalışmalarıyla ulaşmaya başladı. Afişlerinizin şık ve güçlü duruşu, çıtayı bir hayli yükseltti ve nihayet afişin filmin giysisi olduğu gerçeği Türkiye'de de algılanmaya başladı. Dışarıdan oldukça sevindirici bir gelişme olarak görünen bu durumu siz nasıl değerlendiriyorsunuz? Hollywood filmleri için afiş tasarlamak ile Türk filmleri için hazırlamak arasında nasıl bir farklılık görüyorsunuz?
Güzel sözleriniz için teşekkür ederim. Yaptıklarım böyle algılanıyorsa çok memnun olurum. Yıllar önce İstanbul – New York arasında uçakta Sevgili Sakıp Sabancı ile sohbet etme ve ona portfolyo kitabımı gösterme şansım olmuştu. Yaptıklarımla çok ilgilenmiş ve uzun konuşmamızın sonucunda bana şunu söylemişti; "Sen bu topraklarda büyümüş, beslenmiş bir ağaçsın. Meyvelerini başka topraklara dökmen çok yazık." Bu diyalog beni çok etkilemiştir. Hala yaptıklarımı değerlendirirken bu sözler aklıma gelir. Ama bu perspektifle söyledikleriniz içimi rahatlattı. (Bu arada Sabancı’nın Peter Sellers’ın "Being There" filmindeki sofistike yorumları inanılmaz!)
Sorunuza dönünce. Bence en önemli farklılık Türkiye’de filmin hala yönetmene ait gibi gözükmesidir. Oysa Amerika’da film yapımcıya aittir. Yapımcı proje için yönetmeni işe alır. Bizde yönetmenlik hala çok sanat tarafında.
Afişlerinizi müşterilerinize sunduğunuzda çoğunlukla favorilerinizin değil, popüler olma ihtimali en yüksek olan işlerin seçildiğinden söz etmiştiniz. Türkiye'de en çok izlenen sinema filmlerinden biri olan Vizontele Tuuba'da ise söz hakkını halka verdiniz. Ortaya çıkan sonuçtan memnun kaldınız mı? Bu tarz işlerde söz hakkının tümüyle tasarımcıya bırakılmasını daha doğru bulur musunuz, yoksa müdahaleler sizce de gerekli mi?
Vizontele Tuuba, Yılmaz kardeşimin fikriydi. Sunulan alternatiflerin hepsinden çok memnundu ve "hangisi olursa benim içim rahat, haydi halk oylaması yapalım" dedi. Bu, sektörde bir ilktir. Söz hakkının tamamen tasarımcıya bırakılmasını yanlış bulurum. Çünkü pek çok tasarımcının kendi işi ile gözlerinin kamaştığını ve göremez olduklarına çok tanık oldum. Ben daha çok filme emeği geçen 3-4 kişilik küçük bir grubun fikirlerini tasarımcı ile birlikte tartışmalarını tercih ederim. Değişikliğe ve başka fikirlere her zaman açık olmalı. Ama bu bir afişi herkesin beğenmesi anlamına gelmiyor. Doğru seçilmiş 3-4 kişi bence işi çözer.
Türkiye'de bir grafik tasarımcısının hemen her şeyi yapması beklenir. Afiş tasarlarken web sitesi de hazırlayabilmeli, animasyon yaparken fotoğraf da çekebilmelidir. Hiç kuşku yok ki bu durum, tasarımcının enerjisini azaltır, yaratıcılığına zarar verir. Amerika'da ise çoğunlukla branşlaşmanın söz konusu olduğunu ve hemen herkesin kendi işini en iyi şekilde yaptığını görüyoruz. Sizce görsel sanatlar eğitiminde nasıl bir branşlaşma yolu izlenmeli?
Animasyon yaparken fotoğraf çekmek tabii ki çok aşırı bir örnek. Ama ben hem "Kingdom of Heaven"ın afişini yaparken hem de Mel Gibson web sitesi tasarımını yaptım. Bunun belki de şöyle tanımlanması lazım; pazarlanması gereken bir ürün için görsel çözümler üretmek. Ben bir tasarımcı olarak önce sorunun tanımına bakarım. Aklımda bunu tanımlar ve görsel çözümleri bunun ışığında yerleştiririm. Eğer bir fotoğraf gerekiyorsa doğru fotoğrafçıyı işe alırım. Web sitesi programcısı ve proje yöneticisi seçerim.
Amerika’da bu branşlaşmanın arkasında pazarlama stratejilerinin yattığını düşünüyorum. Tasarımcıların yetersizliğinin değil. Siz kendinizi sadece gıda konusunda kurumsal kimlik tasarlayan bir şirket olarak lanse ettiğinizde çok özel bir markete oynuyorsunuz demektir. Ben sadece araba fotoğrafı çekerim diye piyasaya çıkan bir fotoğrafçı doğal olarak o işlerin hepsini alır. Kimse başkasına gidip işini riske atmak istemez.
Özellikle eğitim aşamasında branşlaşmanın çok taraftarı değilim. Santa Monica Art Collage’ın danışma kurulundayım ve bu meseleleri diğer üyeler ve hocalar ile çok tartışıyoruz. Sonuç, o çözümü öğrenci kendi bulsun. Biz her şeyi sergileyelim.
Ortağınız Stephan Lapp ile Iconisus adında bir görsel iletişim ajansı kurdunuz. Çalışmalarınızı kişisel olarak sürdürmek yerine bir kurum kimliği yaratmayı seçtiniz ve belki de en riskli adımlardan birini atarak bir ortakla çalışmaya başladınız. Lapp ile nasıl bir araya geldiniz? Iconisus'un şu anki konumundan ve gelecek ile ilgili planlarından söz eder misiniz?
Amerika’da iş kuran ve özellikle büyük ve rekabetli pazarlara oynayan her iş adamı çok iyi bilir ki Amerika çok konservatif ve geleneksel bir piyasadır. Böyle bir piyasada bir yabancı olarak her zaman bir Amerikalı yüze ihtiyacınız vardır.
Pek çok iş yemeğinde benim Avrupalı geçmişim meselelere yaklaşım şeklim müşterilerimin ilgisini çekmiştir. Ama sonunda Dodgers takımından ve beyzboldan konuşmak isterler. Kendileri ile benzer geçmişte olanların arasında daha güvenli hissederler. Bu çok insani bir tepki.
Stephan ile ortaklığımız öte yandan sadece bu sebebe dayanmıyor. Kendisi tutucu ve geleneksel anlamda iyi bir tasarımcıdır. Çoğu zaman işlerin aşırı tasarlanması konusunda iyi bir denge oluşturur. Iconisus’taki beraberliğimiz konusunda mutluyum. Bu şirket yapılanması ile uzunca yıllar devam edeceğini umuyorum. Öte yandan Imeanit Films ve Design adında başka bir şirketim daha var. Bu şirket de Iconisus kadar büyük. Bu yapıda Stephan yok.
Ödüllü bir yönetmen ile yetenekli bir senaryo yazarının oğlusunuz. Belki de sinemanın, hayatınıza girmek için size böylesine büyük bir sürpriz yapmasının sebebi de budur. Afiş tasarımlarınızın ve reklam filmi çalışmalarınızın dışında bir de sinema filmi projeniz olduğunu biliyoruz. Bize bu konudan söz eder misiniz?
Böyle bir projem var. Ama yapıp öyle konuşmak istiyorum. Sonradan hayal kırıklığı sevmem.
Hollywood ile Avrupa sinemasını karşılaştırdığınızda nasıl bir tablo görüyorsunuz? Anlatım samimiyeti ve görsel değer açısından hangisinden daha çok etkileniyorsunuz?
Tabii ki Avrupa sinemasından çok etkileniyorum. Hollywood için çalışmama rağmen onu çok ticari buluyorum. Öte yandan Hollywood’da da beğendiğim en önemli taraflardan birisi projelerin büyüklüğü ve bunları elinde oluşturanların gücü. Örneğin Ridley Scott. İstediği projeyi istediği oyuncuyla çekebilir. Ve istediği stüdyoya gidebilir. Bu zamanla oluşmuş güce hayranım.
Avrupa ve son zamanlarda Latin Amerika sineması favorilerim. Avrupa sinemasında daha çok Fransız ve İngiliz sineması, Latin Amerika’da da Brezilya ve Arjantin.
Bak Dergisi'nin dördüncü sayısında konumuz "2050"... İnsanlığın ve görsel sanatların geleceğini nasıl görüyorsunuz? Sizce 2050 yılında dünya gündemini neler oluşturacak?
Siz bu soruyu sorunca 2050’de yaşıyor olur muyum acaba diye düşündüm. Benim için 2050 çok önemli değil de, 2019 çok önemli işte.
Gençliğimde Ankara’da bir tasarım öğrencisi iken beni en çok etkileyen kilometre taşı filmlerden birisi "Bladerunner" olmuştur. "Bladerunner", 2019 Los Angeles diye açılır. Şu anda LA’da yaşıyorum ve 2019’da burada olacağım için heyecanlıyım.
Ankara’da bu filmi izlerken 2019’da LA’da olmak fikri çok uzak gelmişti.
Sorunuza geri dönersem, insanlığın geleceğini bilemem ama görsel sanatlar hakkında bir fikrim var. Eminim şu andaki ve geçmişteki önemini aynı şekilde koruyacaktır. Medyumun değişeceği kesin ama tasarlanmış görsellik her zaman önde olacaktır.