Candaş Şişman

Digital Artist / Bak 17
www.csismn.com

English

Türkçe

Digital technology entered rapidly in the creative world and changed almost everything! A few years ago, art books were priceless. Pages and pages full of artworks were in our fingertips. Every page we flipped was like an exciting journey. Today, we browse through tons of creative and amazing artworks very quickly with clicks and we skip each work after looking at it for just a few seconds. Even if we like some of them very much, we forget about them in a day… Consumption is mind-blowingly fast and doing something unique is almost impossible. In such a situation, Candas Sisman comes to the stage as a creative who does art.

What differentiates your work from all the other pieces that we see everyday? How do you evaluate this consumption craziness in visual arts?

I'm trying to combine the traditional and the digital by using the technology with an innovative point of view and coming to a result where there is pureness and emotions. Instead of producing logical pieces, I prefer going to the emotional side. That kills the coldness and rigidness of digital creations. My wish is to be able to create, with the use of all mediums, complex structures which look very simple and pure.

Of course we are impressed from many things we see in our environment, so I don't think that the pieces I create is unique. Actually we should question what unique is. In my opinion, what we create is the synthesis of what we see around and the things that impress us. The important thing is our choices. It's how we combine the different possibilities and datas that we gain. To sum it up, you should produce as much as you consume, and after copying some stuff for a while, you should incorporate them and put them into a different level with your own perception and point of view.

You produce different artworks in different disciplines, from motion graphics to posters, audio design to performances. Sometimes you form mechanical relations with geometric shapes and digital touches, sometimes you create surreal compositions with a pencil and sometimes you combine different mediums and produce more organic pieces. Are these the results of an artistic quest or just some delightful discoveries?

Quest will never end. As a person who likes to express his inner thoughts and who thinks that producing something is as crucial as breathing, I can easily say that technique is nothing but the language that you create by that technique is very important. Each discipline is another way which can be followed and questioned. The result is what makes sense, regardless of the chosen technique, so I'm trying to avoid categorizing the disciplines literally. The good thing is, they are all different from each other. I'm interested in how people react to which medium. My aim is to use all those reactions together.

Among all those different disciplines, which one lets you impress your audience most?

As I mentioned, being able to use everything together is what makes me excited. Using sounds, images, heat, smell and all the things like that… However, I can only do this in the future. Until now, I enjoyed more progressive works, not like audio, performance or animation works but the pieces that include time, place and moment. To make it more clear, sound is what makes me excited most. Because it opens a different door and presents a different way of communication.

Haydarpasa Train Station, the magnificent, iconic building in Istanbul, a great team with talented young creatives and an amazing visual feast… Can you tell us more about Yekpare project? If you had the chance to work on such a project anywhere in the world, which place would you choose first?

It was a very very difficult thing to accomplish such a project like Yekpare. It was a teamwork as you say and the result was great. Being a part of such a big production helped us climb more than one step at once. Seeing your visual design on such a huge surface is amazing. Beside that, using traditional artistic elements like Ebru (marbling) and Hat Art (calligraphy) was important to us in terms of modernizing our cultural background. 

During the performance in December, weather was quite bad. Our projector was standing on a dock on the sea and it was swinging to sides because of the waves and the wind which caused some technical difficulties. Despite that, the result was great.

Such a big public projection mapping show didn't take place in Turkey before Yekpare. That makes us proud. It was also good that the project was not only for the art enthusiasts but for all the community.

The place that I would like to do this again would be Kaaba in Mecca. It's a piece built B.C. but it's still very modern and minimal. Its location, its importance for the mankind and the impossibility of performing such a show there really fascinates me. Plus, mapping step would be very easy…

These days, we read significant amount of positive articles about Istanbul's art scene, especially in foreign media. Some of them even named Istanbul as the new art center of the world. Do you agree with that? 

On one side, there is an amazing city surrounded with exhibitions, art shows and events, and on the other side, there is an extremely conservative government that has major problems with even sculptures, caricatures and nude paintings. How do you evaluate the future of Istanbul when you consider these two sides?

Istanbul is a very important city in terms of its location and history. We simultaneously experience the Eastern and the Western cultures. If we realize this richness and learn to live together, we'll be much stronger. Art is one step further in that sense and it is fed by both sides, which is of course very appealing for the West.

It's good to see that the qualified constitutions are being formed and qualified people are beginning to get up on the stage. Besides that, number of varieties go up and the quality of the exhibitions raised significantly. For example, it's really surprising and pleasing that Borusan Music House in Istanbul hosts great performances and accepts a show like 'The Element and The Light'. These are all positive things.

On the other hand, conservatism is getting stronger everyday. This has a lot of side effects. However, I think that the art cannot be executed in a very comfortable and happy environment. It can only come out of a problematic nature. It might be useful to look at Turkey like that. Because there are tons of things to criticize, tons of things to be fed from… The agenda changes - or is changed - everyday. All of those give us a lot of materials to work with.

When I think personally, there is quite a difference though. What I'm seeking is a way of perception and a language, unlike all the existing ones. It's apart from all those current issues, problems and maybe the whole system. The difficulties that I experience, my observations and my psychological state lead me to a different quest, which makes me think that we should benefit from Istanbul. 

I guess I don't have to talk about that conservatism. I hope this is another step in the evolution of human and the systems like religion, money and government will disappear with the help of science, awareness and technology. That would give us a simpler and happier way of living.

Your works have been shown in festivals in different cities and you're awarded many times. Among all those events and people that are impressed by your work, whose reaction has made you excited most?

The most exciting thing was the award that I got with my Flux project from ARS Electronica (www.aec.at/news/an). It was great to have such an honor and it was also great to see my work at the festival and in ARS Electronica Museum. I strongly recommend you to join that festival since it's a great opportunity to see where the humanity has reached.

What was the most heart-breaking moment in your life as a creative?

It's not like an heart breaking moment, but it's really upsetting that I couldn't get a good education at the university. It would be great to work with more open-minded teachers. I'm not using this as an excuse, though. I always tried to educate myself and my best teacher was the Internet.

It's also possible that the negative effect of not having a good education might have given me the energy of researching and working harder.

Beside that, art negatively affects people's mental health and social condition, and this doesn't end. This is a good and a difficult thing…

Among the external factors that affect your creative process, how strong is the cinema? What kind of movies and which directors do you like most?

I think it's not a very significant factor for me. Actually I like watching documentaries more than fictional movies but of course there are the ones that I like. Movies such as Enter The Void, Antichrist, The Tree of Life, Matrix, Taxidermia, Artificial Intelligence and Hukkle are really good. Overall, music is more important than cinema and literature for me.

Do you have any upcoming projects that you want to give us some clues about? 

I used to create animations and do projection mapping as a freelancer for some time and then I founded NOHlab with my coworker Deniz Kader. These days, we are working very hard for it. As our latest work, we designed and directed Offf Istanbul's partner title project on which we collaborated with Robotika.

Beside that, I'll open my personal exhibition which will be held in PG Art Gallery in December, next year. I will try different techniques in terms of installation and it won't be anything like my previous work.

The last one will be an audiovisual performance, which will be premiered in Ankara Cern Modern Arts Museum. Ankara State Polyphonic Choir and Alper Derinboğaz will contribute and it's going to be a very exciting project. 

Theme of our 17th issue is 'Face'. When you close your eyes and think, what comes to your mind about that word?

It's the most important part of the body since it's the only one that shows the emotions so intensely.

Dijital teknolojinin, yaratıcı ve görsel dünyaya yaptığı başdöndürücü hızdaki giriş, bütün taşları yerinden oynattı. Birkaç sene önce, sanat kitapları altın değerindeydi. Sayfalar dolusu 'eser', parmaklarımızın ucuna geliyordu. Her sayfayı gözlerimiz parlayarak çevirirdik. Bugün, keyif aldığımız, kaliteli ve yaratıcı bulduğumuz görsel çalışmalardan yüzlercesini, birkaç dakikada, birkaç tıklamayla geçip gidiyoruz. Çok beğendiklerimize bile ancak birkaç saniye dikkatle bakıyoruz, ertesi gün neyi beğendiğimizi çoktan unutmuş oluyoruz. 'Tüketimin' böylesine hızlandığı ve fark yaratmanın bu denli zorlaştığı bir dönemde, isminiz, gerçek anlamda 'sanat' icra eden bir yaratıcı olarak karşımıza çıkıyor.

Çalışmalarınızı, her gün gördüğümüz onca örnekten farklı kılan şey nedir? Yaratıcı dünyadaki bu 'tüketim çılgınlığı’nı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Geleneksel ve dijital olanı aynı potada eritmeye, yenilikçi bir tavırla  teknolojiyi kullanarak,  saf ve duygusal bir sonuca ulaşmaya çalışıyorum. Mantıktan değil, duygudan yola çıkan üretimlerde bulunmaya çalışmamın, dijital yaratımların soğukluğunu ve statikliğini öldürdüğünü düşünüyorum. İsteğim, tüm medyaları  kullanarak, aslında altyapısı karmaşık, fakat  sonucu basit ve saf şeyler üretebilmek.

Tabi ki çevremizde gördüğümüz birçok şeyden etkileniyoruz, dolayısıyla kendi adıma  orijinal bir şey de ürettiğimi düşünmüyorum; ki orijinalin ne olduğunu hepimizin sorgulaması gerekiyor aslnda. Bana kalırsa üretimlerimizin  ve yaptıklarımızın çoğu, çevremizde  gördüğümüz ve etkilendiğimiz şeylerin bazı olasılıklarını alıp sentezleme üzerine oluşuyor. Bu noktada farklı olasılık ve dataları nasıl birleştirdiğimiz, yani seçimlerimiz ön plana çıkıyor. Zaten gelişim de bir açıdan böyle bir şey. Önemli olan tükettiğin kadar üretebilmek ve bazı şeyleri kopyaladıktan sonra, kendi algı ve bakış açınla bunları birleştirip bir sonraki noktaya taşımaya çalışmak.

Hareketli grafik çalışmalarından posterlere, ses tasarımlarından performanslara kadar birçok farklı disiplinde iş üretiyorsunuz. Bazen geometrik şekiller ve dijital dokunuşlarla mekanik ilişkiler kuruyor, bazen kurşun kalemle sürreal kompozisyonlar yaratıyor, bazen de fırça ve boyayla fotoğrafı birleştirerek daha organik işler ortaya koyuyorsunuz. Bunlar, düşündüğümüz gibi sanatsal bir arayışın sonuçları mı, yoksa yalnızca keyifli birer keşif mi?

Arayış yaşam boyunca sürecek bir şey. Bir şekilde içindekileri dışarı vurmak isteyen ve üretimin nefes almak kadar önemli bir şey olduğunu düşünen birsi olarak söyleyebilirim ki üretim yollarının tekniği değil, kişinin o araçları kullanarak ortaya çıkardığı dil daha önemli. Hepsi bir yol ve her yol kullanılabilinir, sorgulanabilinir ve farklı sonuçlar doğurabilir. Tekniği ne olursa olsun burada önemli olan dili olduğu için bu teknikleri statik olarak kategorize etmemeye çalışıyorum. Hepsi bir ifade biçimi sonuçta. Fakat  aralarında tabi ki farklar çok ve işin güzelliğide bu. Ben daha çok hangi tekniğin insanın hangi duyularına hitap ettiğine bakıyorum. İstedigim şey bunların hepsini bir arada kullanabilmek.

Tüm bu farklı yaratım türlerinin arasında sizi en çok heyecanlandıran, izleyicinizi en derinden etkilemenize imkan veren disiplinin hangisi olduğunu düşünüyorsunuz?

Yukarıda da bahsettiğim gibi, beni en çok heyecanlandıran durum hepsini bir arada kullanabilmek. Yani ses, imge, ısı, koku gibi faklı öğeleri bir arada kullanabilmek. Fakat bu, ileride yapma şansı yakalayabileceğim bir şey. Şu ana kadar yaptıklarım arasından en çok  süreçsel olanlar, yani ses, performans ve animasyon gibi sabit olmayan, işin içerisine zaman, mekan ve an’ı da sokan disiplinler heyecanlandırıyor beni. Daha da ayrıştırmaya çalışırsam, ses beni en çok heyecanlandıran şey diyebilirim. Çünkü ses dünyası  bizim  bildiğimiz, gördüğümüz şeyler ve dillere göre bambaşka bir kapıyı aralıyor, bambaşka bir iletişim şekli sunuyor.

İstanbul'un simgelerinden biri olan Haydarpaşa Garı’nın görkemli binası, genç yaratıcılardan oluşan güçlü bir ekip ve nefesleri kesen bir görsel şölen… Bize, Yekpare projesini anlatır mısınız? Böyle bir çalışmayı dünyanın herhangi başka bir bölgesinde, istediğiniz herhangi bir mimari yapının üzerinde uygulayabilme şansınız olsaydı, ilk olarak nereyi tercih ederdiniz?

‘Yekpare’, hayata geçirilmesi çok çok zor  bir projeydi. Dediğiniz gibi büyük bir ekip işiydi ve güçlü bir iş oldu. Bu kadar büyük bir prodüksiyonda yer almak, bir kaç basamağı birden atlamamazı sağladı. İnsanın yaptığı  görsel tasarımı  o kadar büyük bir yüzeyde görmesi  de bizim açımızdan çok keyifliydi. Ayrıca içeriksel anlamda kullandığımız ebru ve hat sanatı gibi bazı kültürel öğeler, bizim için kültürel dokularımızı modernize etmek anlamında önemliydi. Özellikle  Aralık ayındaki performans sırasında hava şartları çok olumsuzdu ve  projeksiyonların konulduğu yer de, denizin üzerinde bir  iskele idi ve bu iskele sürekli sağa sola  sallanıyordu. Dolayısıyla  teknik sorunlar çıktı. Büyük zorluklar yaşadık, ama  sonuca değdi. Tabi Türkiye’de ilk kez bu kadar büyük ölçekte bir projeksiyon mapping gösterisini, halkın içerisinde yapmış olmak da ayrı bir gurur bizim için. Her kesimden insanın bunu görmesi, sadece sanatla ilgili insanlara hitap etmenin ötesine geçip, yaptığımız işin topluma ulaştığını görmek memnun ediciydi bizim için.

Böyle bir çalışmayı  yapmak isteyebileceğim bir yer olarak Mekke’deki Kâbe’yi söyleyebilirim. Kâbe’ye baktığınızda aslında milattan önce yapılmış  bir yapı fakat bir yandan da çok modern ve minimal. Konumu, insanlık için önemi ve böyle bir projenin yapılabilmesinin imkansızlığı olarak cezbedici bir mekan. Ayrıca maplemesi de rahat.

Son dönemde yabancı basında, İstanbul sanat çevresiyle ilgili olumlu fikir beyan eden çok sayıda makaleye rastladık. Hatta İstanbul'u 'dünyanın yeni sanat merkezi' şeklinde niteleyenler bile oldu. Siz bu görüşe katılıyor musunuz? Bir tarafta, dört bir yanı sergiler ve sanatsal etkinliklerle çevrili bir şehir, diğer tarafta heykelleri, karikatürleri, nü resimleri içine sindiremeyen tuhaf bir algı şekli… Tüm bunları birlikte değerlendirdiğinizde İstanbul'un geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Bulunduğu konum ve tarihi itibariyle İstanbul çok önemli bir şehir. Aynı anda  hem Doğuyu, hem de Batıyı yaşayabiliyoruz. Bu zenginliğin  farkına varıp bir arada da yaşayabilmeyi  becerebilsek çok daha güçleneceğiz. Sanat bu anlamda  daha ileri  bir konumda ve beslenme kaynağı olarak iki  tarafa da bakabiliyor. Batının da   ilgisini çekiyor bu  doğal olarak. Nitelikli kurumların açılmaya başlaması ve  yavaş yavaş ilerici insanların  ön plana çıkmaya başlaması olumlu bir gelişme. Açılan sergilerin kalitesi de arttı. Mesela benim açımdan Borusan Müzik Evi’nin İstanbul’da açılmış olması, güzel performanslar düzenliyor olması ve ‘Madde ve Işık’ gibi bir sergiyi  sergilemesi gerçekten  şaşırtıcı ve sevindirici  bir gelişme. Sanatsal etkinliklerin türleri çoğaldı ve bu  alternatif diye nitelendirilen insanlar için iyiye işaret. 

Bunların yanında  dediğiniz gibi muhafazakar bir anlayış da güçleniyor. Bunun olumsuz yanları çok fazla. Ancak popüler olmayan sanatsal üretimin, çok rahat ve mutluluk içerisinde yapılamayacağı, biraz zorluk ve problemli bir yapının içerisinden çıkabileceği kanısındayım. Türkiye’nin içerisinde bulunduğu  duruma  bu açıdan  bakılırsa iyi olabilir. Çünkü eleştirecek, beslenecek çok şey var çevremizde, çok olay var, her gün gündem değişiyor veya değiştiriliyor. Bunları sorguladığımız zaman çok malzeme çıkabilir. Kendi açımdan düşününce biraz farklı tabi. Ben bütün bu insanlığın kavramlar meselesinden kopuk, belki de  toptan yaratılan bu sisteme karşı olarak bambaşka bir anlayış ve dil arayışındayım. Yaşadığım zorluklar, gözlemlerim ve psikolojik olarak içinde bulunduğum durum beni böyle bir arayışa sevk ediyor. Bu noktadan bakınca İstanbul’u iyi değerlendirmemiz gerektiğini düşünüyorum. Muhafazakarlık konusu  hakkında çok fazla konuşmama gerek yok herhalde. Umut ediyorum ki bu durum insanlığın evriminin bir parçasıdır ve din-para-devlet  gibi sistemler bilim, bilinçlenme ve teknolojinin yardımıyla ortadan kalkarak çok daha basit ve mutlu  bir  hayat yaşamaya başlayabileceğiz.

Çalışmalarınız dünyanın birçok şehrinde sergilendi, çok sayıda festivalde sanatseverlerle buluştu. Katıldığınız yarışmalar da size 10'a yakın ödül getirdi. Bunca etkinliğin ve çalışmalarınızdan etkilenen izleyicilerin içinde, gösterdiği tepkiyle sizi en çok heyecanlandıran kim, ya da hangi kurum oldu?

Benim için en çok heyecan verici durum geçtiğimiz sene Ars Electronica festivalinde (http://www.aec.at/news/en/) FLUX isimli çalışmamın mansiyon ödülü kazanmasıydı. Bu işimin  festival tarafından ödüle layık görülmesi, ayrıca işimin festivalde ve Ars Electronica müzesinde gösterilmesi çok önemliydi. Bu festivale gitmenizi şiddetle tavsiye ediyorum çünkü insanlığın hangi noktaya geldiğini görmek açısından iyi bir fırsat olduğunu düşünüyorum.

Güzel sanatlarla, bir 'yaratıcı' olarak ilgilenmeye başladığınız dönem içinde yaşadığınız en büyük hayal kırıklığını bizimle paylaşır mısınız?

Hayal kırıklığı değil de, üzüntüm özellikle üniversitede iyi bir eğitim alamamış olmamdır. Çok daha açık fikirli hocalarla, daha hızlı yol katedebilirdim ama bu yokluğu hiçbir zaman bahane olarak sunmadım ve her zaman kendimi geliştirmeye çalıştım. İnternet benim en büyük öğretmenim oldu her zaman.

Belki de bu yokluk beni daha çok araştırma ve çalışmaya teşvik etmiş de olabilir. Başka bir durum ise sanatın insanın  akıl ve sosyal sağlığını bozması ve hiçbir zaman bunu  bir sonunun olamayacağı. Bu bir açıdan güzel bir açıdan zor bir şey.

Yaratım sürecinizi etkileyen dış faktörler arasında sinemadan ne ölçüde söz edersiniz? Ne tür filmleri ve hangi yönetmenleri kendinize daha yakın buluyorsunuz?

Çok önemli bir faktör değil benim için sinema. Aslına bakarsanız  belgesel daha çok izliyorum, fakat film örneği vermem gerekirse Enter The Void, Antichrist, The Tree of Life, Matrix, Taxidermia, Artificial Intelligence, Hukkle gibi filmler gerçekten ilgimi çekiyor. Müzik benim için sinema ve edebiyattan daha önemli bir konumda.

Bu sıralar üzerinde çalıştığınız ve yakın gelecekte sanatseverlere sunmayı planladığınız projelerinizi bizimle paylaşır mısınız? 

Bir süredir serbest olarak  animasyon ve projeksiyon mapping işleri yapıyordum, şimdi uzun süredir beraber çalıştığım Deniz Kader'le birlikte yeni bir oluşum kurduk. NOHlab adındaki bu oluşum için yoğun şekilde çalışıyoruz, hatta en son Offf istanbul'un eş başlık tasarımı projesinde Robotika ile birlikte tasarım ve yönetim kısmını üstlendik.

Bir diğer önemli proje ise önümüzdeki sene aralık ayında açılacak olan kişisel sergim. Bu sergi İstanbul da PG art Gallery'de yer alacak. Sergi için, şu ana kadar yaptığım işlerden farklı tekniklerde özellikle enstelasyon şeklinde bazı şeyler deneyeceğim.

Son olarak üzerinde çalıştığımız görsel-işitsel bir performans projesi var. Galası Ankara Cern Modern Sanatlar Müzesinde olucak. NOHlab, Ankara Devlet Çok Sesli Korosu ve Alper Derinboğaz birlikteliğiyle bir performans hazırlıyoruz. Bizim için heyecanlı bir proje olacak...

Bak Dergisi'nde 17. sayının konusu 'Yüz'. Gözlerinizi kapatıp düşündüğünüzde bu kavram ile ilgili olarak aklınıza neler geliyor? Gözünüzün önünden hiç gitmeyen bir yüz var mı?

Yüz dediğinizde, yüzmeyi doğru düzgün bilmediğim geliyor aklıma… Sizin dediğiniz kavramdaki yüz ile ilgili olarak, ifadenin en yoğun yaşandığı yer olduğu için bence vücudun en önemli yeri diyebilirim.