Elif Sanem Karakoç

Photographer / Bak 08
cargocollective.com/elifsanemkarakoc

English

Türkçe

Since when have you been interested in photography? Are you studying photography?

I started with the camera that my parents bought for me in 2004 to take memoir pictures. Now that I study painting- art, I take my pictures with the same attention and enthusiasm I have for painting. Other than that, I don’t have an education in photography.

A good number of artists, including photographers, think that photography is not art. With the advent of digital technology, this debate is affirmed. The French photographer, Elliott Erwitt says,”For me photography is an art of observation” and he adds, “A photograph is finding an interesting part of an ordinary setting.” What is your take on this issue?

People love to capture the moment and freezing their good and pleasant moments in their lives. This is why everyone takes pictures. I mean it’s not hard to take pictures.

For me there are two types of photographs. One is “memoir photographs” taken to capture the moment by everyone and anyone. The other “photography” is about instances that someone with a power to see and creativity for aesthetic purposes. To be able to arrange the objective, the colors and the clarity, setting a balanced composition and appeal to the feelings of the audience. A photographer brings this aesthetic concern even into a memoir picture.

A person with an aesthetic concern is an indication that she/he is not ordinary. An artlover, interested in painting, music, theatre, with a certain cultural background. Anyone who releases the shutter is not an artist. In the same way, every picture taken cannot be a piece of art.

A photograph taken on creativity, aesthetic, the objective – the composition – knowledge on coloring reveals the artist in that person. Accordingly, we can see that photography is not an art branch, but not everyone can take pictures.

In Turkey and around the world, can you tell us about the photographers that you like and follow? Why do they appeal to you?

The person I always respected and brought photography to Turkey, Ara Güler. Koray Birand, who takes wonderful advertisement and fashion photographs and whose colors and models I admire. Gottfried Helnwein whose frames i follow religiously. The Spanish photographer, Eugenio Recuenco, with his fantastic films and extraordinary fictions. And Rengim Mütevellioğlu, my dear friend who is 16, who succeeded a lot in photography despite her young age.

Photography is the first stop for a lot of people in the movie business. Are you interested in cinema? Are there directors or country styles that you particularly prefer?

Cinema is one the three most important things in my life. I notice every detail and joke when watching a movie. I pay so much attention that sometimes I miss the main story. Sometimes I phase out in one scene, I cannot believe the area depth and the colors. I get carried away with the setting. I get stuck on the rhythm of music. I always think of something creative when I watch a movie. On top of that, most of the photographs that I took were inspired by my emotions when I watched a movie. I could have won an Oscar if my priority wasn’t photography…

I love French movies. It’s as there’s a rule in France saying “In our movies, colors will always be rich, the background always blurred and the music always perfect”… I’ve seen a documentary on Stanley Kubrick a while ago, and I found out that Kubrick grew to love cinema thanks to photography, and that he sold his first photographs to “Look” magazine when he was 16. Then I said; “Wow, then I still have the chance to become a director. It’s not too late for anything.” You never know, maybe I’ll sell my first photograps to “Bak Magazine” in a few months :)

To understand the jokes in a movie makes me smile unintentionally. That’s why I love long and insignificant dialogues, and the cliché scenes. Hence, I love and respect Quentin Tarantino. For example the infamous trunk scenes in Jackie Brown, Kill Bill and Reservoir Dogs. Or the famous feet scenes which made me love my own feet and even photograph them. You can say “Hmm, this is definitely a Tarantino movie” and I think that ia really important. Your style is accepted by all and they name that style after you.

Once, I was planning on making huge hands with paste, put them on the hands of my model and take such pictures. And I would do that. Up until Michel Gondry turned out to be faster than I. I was upset at first, but then I acknowledged that there is a very successful director who works in the way that I also like with an immense imagination. I was not that disappointed after Eternal Sunshine though, because I wasn’t taking pictures back then. I know Michel Gondry now, and he makes movies in the exact same way that I would if I could. He tells me to be inspired by my dreams and take pictures.

We see that you use the wear-out effect in your photographs either by digital interventions or color arrangements. Sometimes, it is obvious that the past steps out in the figures and the objects of your frames. Can we say that this originates from a special interest in or craving for the past?

The longing for the past is easy to explain. A world that’s not too dirty, with a healthy ozone layer. Where people don’t spit on streets, where they don’t kill each other because of a look. Good songs but crappy recording, black and white movies, phones with huge handsets, houses smelling of mould and humidity, carriages, phonographs, more delicious vegetables, Alaska frigo, the Melek gums, televisions with dual color, Mustafa Kemal Atatürk, and a lot more who I couldn’t see, that I couldn’t taste or smell or hear…

I walk into a second hand store and look around for hours. I see a dusty mirror. Who knows who looked into that mirror before, whose images this mirror had recorded in it? I look at a frame with a broken glass. I wonder whose photograph it used to hold. Where is that person now?

I throw a longing look at old records. Who had such great taste in music? I look at old books, smelling them. I feel that “old odor” deep inside. Yellow pages, folded pages… And old İstanbul. I jump on the tram in Beyoğlu with my wooden suitcase. Then suddenly I get on the ferry. Who knows where I’m going? I don’t know, it was such a long time ago…

If you had a limitless budget, what kind of project would you have created? Who would you work with, which models would you prefer to use?

I would want to capture surprising moments. Things that noone could dare to do before. A girl swimming in the air, a boy walking on water. A little man trying to flip the pages of a huge book, a woman in a red dress jumping off of a tall building. Even one minute with Eugenio Recuenco, who realizes what I cannot even start to think about, would be sufficient for me. I have to have lots of models with high malars, wavy red hair, white skinned and green eyes. Also I have to have a few twins and triplets…

You had your first exhibition experience last month in Istanbul Street Style. Can you tell us how you felt when you got the offer and the day of the exhibition?

Now that I’m 16 and I’ve never been involved with something like that before, I was really excited and happy. Istanbul Street Style turned out to be a turning point for me. I felt that I was socializing more with every passing moment and that I shared my photographs with more people. My photograps hanging on those stone walls and people going over to talk about them. The best thing was walking around with my camera and taking pictures of people talking about in front of my photographs. It was one of most perfect moments of my 16 years in life (including the 5 that I cannot remember). I want to experience that everyday.

You are just 16 and you have a long life ahead of you where you can perform your art. Where do you see yourself in the future? What are you expectations from life?

I am in my studio with high ceilings, green walls and inlaid floor, waiting for my base paint to dry on my canvas. I get bored and go to my dark room to print the photographs that I took a few days ago. Then I hang them on a rope with latches. I place the second base on my canvas while waiting for the photographs to dry. I grab my camera and my yellow-paged notebook to dive into the old streets of the city. I draw a few cats, I take a picture of the little blonde girl who smiles at the old man selling balloons. I eat tiramisu in a café and go back to my studio. And what do I see? My cat spilled all the turpentine on the floor. The brushes, the paint are all on the floor. I put my favorite song on and mop the floors, pick up the mess of colors. And suddenly a wave of inspiration takes over me. I paint on my canvas the little blonde girl flying because of all the balloons in her hand that she cannot handle. The girl with a green velvet dress, lace socks and a red balloon.

The theme of the 8th issue of Bak is “Me”. What does it bring to your mind? What would you say if you had to define yourself in three word or one sentence?

Emotion, nostalgia, hiccup.

Ne zamandan beri fotoğrafla ilgileniyorsunuz? Bu konuda herhangi bir eğitim alıyor musunuz?

2004 yılında ailemin anı fotoğrafları çekmem için aldığı makine ile fotoğraf çekmeye başladım.
Güzel Sanatlar Lisesi resim bölümünde okuduğum için fotoğraflarımı, resim yaparkenki dikkat ve özeni göstererek çekiyorum. Bunun dışında fotoğraf ile ilgili başka bir eğitim almadım.

Aralarında ünlü fotoğrafçıların da bulunduğu çok sayıda sanatçı, fotoğrafın sanat olmadığını düşünüyor. Dijital görüntü teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla bu tartışma yeniden geçerlilik kazanmaya başladı. Fransız fotoğrafçı Elliott Erwitt, "Bana göre fotoğraf, bir gözlem sanatıdır" diyor ve ekliyor; "Fotoğraf, sıradan bir mekanda ilginç şeyler bulabilmektir." Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

İnsanlar anı yakalamayı, hayatlarındaki güzel ve keyifli dakikaları dondurmayı çok severler. Bu nedenle herkes fotoğraf çeker. Yani fotoğraf çekmek zor bir iş değildir.

Bana göre iki türlü “fotoğraf” vardır. Biri, sokaktaki her insanın çekebileceği “an’ı kaydetmek” amacı ile çekilen “anı fotoğrafları”dır. Diğer “fotoğraf” ise, görme gücü ve yaratıcılığı olan insanın estetik kaygılar içerisinde çektiği enstantanelerdir. Kadrajı, renkleri, netliği doğru ayarlayabilmek, dengeli bir kompozisyon kurabilmek, izleyiciye çeşitli duygular hissettirebilmektir. Anı fotoğrafı çekmek isteyen bir fotoğrafçı, o kareye de estetik kaygılarını taşır.

Bir insanın estetik kaygısı taşıması, o insanın sıradan bir insan olmadığını gösterir. Sanatseverdir, resim, müzik, sinema, tiyatro ile ilgili ve kültürlüdür. Deklanşöre her basan insanın “sanatçı” olması söz konusu değildir. Çekilen her fotoğrafın bir sanat eseri olması da aynı şekilde mümkün olamaz. Ancak yaratıcılık, estetik, kadraj - kompozisyon - renk bilgisi ile çekilen bir fotoğraf, fotoğrafı çeken insanın sanatçı kişiliğini ortaya koymaktadır. Buna göre, fotoğrafın bir sanat dalı olmadığını, ancak her insanın da fotoğraf çekemeyeceğini anlamış oluyoruz.

Türkiye'de ve dünyada, çalışmalarını beğeniyle takip ettiğiniz fotoğrafçılardan söz eder misiniz? Bu isimler hangi özellikleriyle size hitap ediyor?

Her zaman inanılmaz derecede saygı duyduğum, Türkiye’ye “fotoğraf” ı tanıtan Ara Güler, harika reklam ve moda fotoğrafları çeken, renklerine ve modellerine hayran olduğum Koray Birand, Her Karesini hayranlıkla izlediğim Gottfried Helnwein, fantastik fikirleri, olağanüstü kurgularıyla Ispanyol fotoğrafçı Eugenio Recuenco ve genç yaşına rağmen fotoğraf yolunda birçok başarıya imza atmış 16 yaşındaki sevgili arkadaşım Rengim Mütevellioğlu.

Fotoğraf, birçok sinemacının sanat dünyasındaki ilk durağıdır. Siz sinemayla ilgileniyor musunuz? Özellikle tercih ettiğiniz ülke sinemaları veya yönetmenler var mı?

Sinema hayatımdaki en önemli üç şeyden biri. Bir film izlerken her ayrıntıya ve espriye dikkat ederim. O kadar özenli ve titiz izlerim ki bazen konuyu kaçırdığım bile olur. Bazen de bir sahnede dalarım. Alan derinliğine ve renklere inanamam. Mekanın büyüsüne kapılırım. Müziğin ritmine takılırım.

Bir film izlerken aklıma devamlı yaratıcı fikirler gelir. Hatta çektiğim çoğu fotoğraf herhangi bir filmi izlerken hissettiğim duygulardan oluşmuştur. Birinci tercihim fotoğraf olmasaydı belki de ilerde Oscar alabilirdim..

Fransız filmlerine bayılıyorum. Sanki Fransızlar “Filmlerimizde renkler hep doygun, arka fon her zaman flu ve müzikler hep mükemmel olacak” diye bir kural koymuşlar. Geçenlerde Stanley Kubrick belgeseli izledim ve Kubrick’in sinemayı fotoğraf sayesinde sevdiğini, ilk fotoğrafını 16 yaşındayken “Look” dergisine sattığını öğrendim. Ve ardından dedim ki; “Vay be, demek hala bir yönetmen olabilirim. Hiçbir şey için geç değil.” Hiç belli olmaz, belki bir kaç ay sonra ilk fotoğrafımı Bak dergisine satarım : )

Bir filmdeki esprileri anlamak filmi izlerken benim gülümsememe neden oluyor istemsizce. Bu yüzden uzun ve önemsiz diyaloglara, klişeleşmiş sahnelere bayılıyorum. Bu yüzden Quentin Tarantino’ya içten içe derin bir saygı ve sevgi besliyorum. Jackie Brown, Kill Bill ve Rezervuar Köpeklerindeki klişe bagaj sahneleri mesela. Ya da ayaklarımı sevmemi hatta fotoğraflarını çekmemi sağlayan o meşhur ayak sahneleri. “Hmm evet bu bir Tarantino filmi bence” diyebiliyorsunuz ve bu çok önemli bence. Tarzınız herkes tarafından Kabul görüyor ve bir anda o tarza isminizi veriyorlar.

Bir ara sert bir hamurdan kocaman eller yapıp, onları modelimin ellerine takmayı ve böyle fotoğraflar çekmeyi düşünüyordum. Yapacaktım da. Ta ki Michel Gondry benden önce davranana dek. Önce üzüldüm ama sonra anladım ki tam benim sevdiğim tarzda şeyler yapan, çok geniş hayalgücüne sahip çok başarılı bir yönetmen var. Eternal Sunshine’da bu kadar hayal kırıklığına uğramamıştım tabii, çünkü o film çıktığı zamanlar fotoğraf çekmiyordum. Şimdilerde Michel Gondry’yi çok daha iyi tanıyorum ve tam sevdiğim türde, çekebilsem aynını çekeceğim filmler yapıyor. Bana rüyalarımdan esinlenip fotoğraf çekmemi söylüyor.

Fotoğraflarınızda bazen dijital müdahalelerle, bazen de renk düzenlemeleriyle eskitme çalışmaları yaptığınızı gözlemliyoruz. Hatta zaman zaman karelerinizin içeriğini oluşturan figür veya nesnelerde de geçmiş zaman kavramının öne çıktığı hissediliyor. Bunun, geçmişe yönelik özel bir ilgiden veya özlemden kaynaklandığını söyleyebilir miyiz?

Eskiye olan özlemin nedeni çok açık. Henüz çok fazla kirlenmemiş, ozon tabakası delinmemiş bir dünya. İnsanların sokağa tükürmediği, yan gözle baktığı için birbirlerini öldürmedikleri bir yer. Kaliteli şarkılar ama dandik kayıtlar, siyah beyaz filmler, büyük ahizeli telefonlar, küf kokulu, rutubetli evler, at arabaları, gramofonlar, daha lezzetli sebzeler, Alaska frigo, melek çikletleri, iki renkli televizyonlar, Mustafa Kemal Atatürk, ve daha bir sürü göremediğim insan, tadamadığım lezzet, koklayamadığım, duyamadığım şey…

Bir eskiciye giriyor ve saatlerce bakınıyorum. Toz içinde bir ayna görüyorum. Kim bilir daha önce kimler bakmış bu aynaya, bu ayna daha önce kimlerin görüntüsünü içine kaydetmiş. Kırık camlı bir çerçeveye bakıyorum. Acaba içinde kimin fotoğrafı vardı. O insan şimdi nerede? Hayran hayran plaklara bakıyorum. Kimdi bu kadar güzel bir müzik zevkine sahip olan kişi? Eski kitaplara bakıyorum, kokluyorum. O yoğun “eski kokusu”nu iliklerimde hissediyorum. Sapsarı sayfalar, kıvrılmış sayfalar… Ve eski Istanbul.

Tahta bavulumla tramvaya biniyorum Beyoğlu'ndan. Sonra yandan çarklı vapura atlıyorum bir anda. Kim bilir nereye gidiyorum.
Bilmem, o kadar eskidendi ki…

Sınırsız bütçeniz olsaydı nasıl bir fotoğraf projesi üretirdiniz? Hangi sanatçıyla ortak çalışmak ister, hangi modelleri kullanmayı tercih ederdiniz?

Fotoğrafa bakan insanları şaşırtacak kareler çekmeyi isterdim. Daha önce kimsenin çekmeye cesaret edemediği türden şeyler. Havada yüzen bir kız, denizin içinde yürüyen bir çocuk. Kocaman bir kitabın sayfalarını çevirmeye çalışan küçük bir adam, çok yüksek bir binadan atlayan kırmızı elbiseli bir kadın.

Benim düşünmekte bile zorlandığım şeyleri gerçekleştiren Eugenio Recuenco ile bir dakika çalışmak bile benim için yeterli olacaktır.
Bir sürü elmacık kemikleri çıkık, dalgalı kızıl saçlı, beyaz tenli ve yeşil gözlü modelim olmalı. Ayrıca birkaç tane de ikiz, üçüz modelim olmalı...

İlk sergi deneyiminizi geçtiğimiz ay Istanbul Street Style adlı etkinlikte yaşadınız. Teklifi aldığınızda neler hissettiğinizi ve serginin gerçekleştiği günü anlatır mısınız?

16 yaşında olduğum ve daha önce böyle bir projede yer almadığım için düşündüğümden daha çok heyecanlandım ve mutlu oldum. Istanbul Street Style benim için bir dönüm noktası oldu. Her an biraz daha sosyalleştiğimi ve fotoğraflarımı daha çok kişiye gösterebildiğimi hissettim. Fotoğraflarımın o taş duvarlarda sergilenmesi ve insanların gelip o fotoğraflar üzerine konuşması.
En güzeli de elimde fotoğraf makinem ile gezerken insanların fotoğraflarımın önünde durup onları izlemelerini yakalamış olmam. 16 yıllık hayatım boyunca (hatırlamadığım 5 seneyi de sayarsak) yaşadığım en mükemmel anlardan biriydi. Bunu her gün yaşamak isterdim.

Henüz 16 yaşındasınız ve önünüzde, sanatınızı icra edebileceğiniz çok uzun bir hayat var. Gelecekte kendinizi nerede görüyorsunuz? Hayattan beklentileriniz nelerdir?

Yüksek tavanlı eskitilmiş yeşil duvarlı tahta zeminli atölyemde kocaman tuvalime attığım astarın kurumasını beklemekten sıkılıp karanlık odama giriyorum ve birkaç gün önce çektiğim fotoğraflarımı basıyorum. Ardından onları mandallarla ipe asıyorum. Fotoğrafların kurumasını beklerken tuvalime ikinci katı atıyorum. Fotoğraf makinemi ve sarı sayfalı defterimi alıp şehrin eski sokaklarına dalıyorum. Bir iki kedi çiziyorum, uçan balon satan yaşlı adama gülümseyen küçük sarışın kızın fotoğrafını çekiyorum. Bir kafede “tiramisu” yiyip atölyeme dönüyorum. Bir bakıyorum ki ne göreyim. Kedim bütün terebentini yere dökmüş. Fırçalar, boyalar yerlere saçılmış. Hemen en sevdiğim şarkıyı açıp yerleri siliyorum, boyaları topluyorum. Ve bir anda ilham geliyor bana. Elindeki onlarca uçan balonu zaptedemeyen küçük sarışın kızın havalanışını çiziyorum tuvalime. Yeşil kadife elbiseli, dantel çoraplı, kırmızı balonlu kızın.

Bak Dergisi'nin 8. sayısında konumuz "Ben". Bu sözcük aklınıza neleri getiriyor? Kendinizi üç sözcük veya bir cümleyle anlatmanız gerekseydi neler söylerdiniz?

Duygu, nostalji, hıçkırık.