Şahin Karakoç

Painter, Illustrator / Bak 03
www.sahinkarakoc.com

English

Türkçe

When did you decide to paint and make a living from art? Were you influenced by the people around you in making your decision?

My teachers supported me a lot in primary school. They even opened an exhibition for me in the third grade. I had the idea of continuing this profession from that age. It was possible to come across some digits and numbers in my yellow maths notebook which was filled with paintings and rough drafts!

My father and my aunt painted really well. I believe it is a genetic feature.

You worked on various subjects in your 30 year old career from commercial illustrations to book covers and film posters to packaging illustrations. Your posters decorated the walls of world-famous film distributing companies. The advertisement campaigns which you illustrated received many awards. You lean on painting in the recent period of your career even if illustration has a significant place in your life. What is the reason for this? How do you evaluate the difference between painting and illustration?

Illustration is also a strong tool for expression along with its artistic content. Illustration always preserved this feature in the long period that photography followed a very slow technological development. All media, advertising, publishing and cinema sectors used illustration to a great extent. Illustration, which lived hand in hand with graphic, gained serious acceleration in this commercial platform. Illustrators won as well. Up until computer technology conquered all life experience. The illustration which is made with brush and paint-with soul-, cannot compete with computer technology which is relatively cheaper, despite its limitless opportunities. This situation; naturally affected the illustrators both economically and emotionally. Most illustrators either turned back to painting or had to keep up with the digital technology by using computers. It was inevitable for me to lean on painting instead of illustration which became a luxury.

In my opinion, the only difference between illustration and painting is the "ordering" factor. No illustrator would say "Let me sit down and make an illustration today". If he/she determine the subject himself/herself, then the work itself becomes a painting, not an illustration.

You are one of the creators of the Illustrators' Associaton project which emerged to develop illustration in Turkey and to gather the illustrators. Can you tell us about your work in this association and the reason that it cannot be carried on to present day?

Illustrators' Associaton, was founded on the principle of institutionalization on the basis of democratic collaboration and solidarity of the professional activities of the illustrators. To secure the professional and economic rights, to strengthen the social status, to solve the copyright issues, to realize activities like exhibitons, seminars, advertising mediums for the illustrators. These were of course, activities which could be implemented with the help of sponsors. Some of our attempts did not give any fruits. As members, with our own facilities, we opened an exhibition of 300 illustrations in Atatürk Kültür Merkezi. The ones who were interested saw the originals of the illustration on the chocolate packaging, the pictures on book covers and movie posters and the cartoons that they followed in the media. We opened two more exhibitions afterwards. We were once a profession association which consisted of fifty illustrators.

However, in our community which lacks the ability to establish an organization, we also started to crack. We are categorized. We could not constitute a common language regarding our problems and dialogues. Our membership rate decreased and we had to shut down our association which we tried to perpetuate with great sacrifices.

In the second issue of Bak Magazine, American illustrator Jack Unruh mentioned that illustration in the States is in bad shape and he exemplified this situation; "Compare a 2006 issue of Time magazine with a 1980 issue, you will notice that the one from the 80s is much heavier and stronger." How do you evaluate the development of illustration in your country and in the world arena?

Jack Unruh is a very significant illustrator. Illustration is an art branch which is very important and prestigious for United States. I think we have to diagnose the quality dilemma aesthetically and artistically, if there are similar problems in the States as well where cinema, publishing and advertising became huge industries.

Illustration in Turkey is no different than illustration in the world arena except for the scarcity of illustrators. Although illustration seems like a loser compared to digital technology and photography, I believe this is a process and this profession, which is among the oldest artistic branches, will gain its power soon.

Illustration, based on computer technology, can create successful visual material as well as it can dominate in various areas. Today, many comic novelists can colorize their caricatures with computer technology in a qualified and fast way. However, I think that illustration done with computers is sometimes taking the easy way and it affects the sectors that it serves in an incredibly fast way. And I find the superposed, digital effect graphic configurations on cinema posters and book covers quite insincere.

How often do you use technology? How do you interpret the reflections of computer technology on visual arts?

I take technological help in cultural sense, of course. But I do not use the computer in my work except my web site and e-mail address. The positive effect of computer technology in visual arts cannot be overlooked. It is a reality which does not have limits when it is used in the right place and in a right way.

Twenty years ago you could not call anyone a graphic artist unless he/she used trilin. Can we think of a graphic artist who does not have a computer today?

Even if you have the support of a media organization behind you, if this magazine which is as qualified can only reach one – two thousand circulation and which can be published worldwide with computer technology, then what is this if it is not the smiling face of technology over visual arts?

We come across mostly real places, non-deformed, anatomically proportionate figures in your paintings. One of the unforgettable painters of art history, Claude Monet said "I can only draw what I see". Do you also support this expression, which seems to be a simple summary of Renaissance painting, while creating your style?

Monet is one of my favorite impressionists. I can not say that i support that expression but i wonder what kind of a question’s answer that expression is. I paint what i think, not what i see.

Generally, i don’t use space. I have little deformations on my figures and I especially try to reflect their expressions and psychologies in relation to the work that they are doing.

I like abstractionism in a certain amount. I can not stand against pure abstract painting. For me, it is more important that a painting is well thought and well painted than it is being abstract or concrete.

Imagine that you have the chance to go back to your 20s with what you have lived until today, the experiences that you acquired and the accumulation of your present knowledge. You are a student and you know what will happen 30 years later. What would you pay attention to while shaping your life?

I would paint continuously without listening to anyone and i would store lots of paper, brush and canvas because it was more qualified back then.

We make another little trip to the past; we give you the chance to have dinner with a significant artist from your own country or worldwide. Who would you choose and what would you want to ask him/her mostly?

I would pick Herbert Von Karayan; I would ask him how he interpreted Mozart, Wagner, Massenet without partitioning with Berlin Philarmony.

Do you listen to music while working? Which genre do you find effective enough to change the soul and the course of your work?

I listen to Western classics, Turkish classics and jazz. Sometimes they affect me to a great extend. Sometimes, they even make me cry.

The theme of Bak Magazine’s third issue is "old". What comes to your mind when you first hear this word?

It awakens good feelings. Poorer but dignified, more foreseeing, more serene, my clean society, tavern without tv, Golden, Melek branded gums, different politicians with frock coats and ties, although they were imprudent, our Nevtron branded radio, the refrigrator that my father built, my wooden hollander... etc.

Everyone has similar 'olds' for sure. Don't most of us want to get back our 'olds'? Wouldn't that 'olds' become new if it was possible?

Resim yapmaya ve hayatınızı sanatla kazanmaya ne zaman karar verdiniz? Bu kararı vermenizde çevrenizdeki insanların etkisi oldu mu?

İlkokul yıllarımda öğretmenlerim çok desteklediler. Üçüncü sınıfta bana bir sergi bile açtılar. O küçük yaşımda ileriki yaşamımı bu işle sürdüreceğim fikri hep kafamdaydı. Sarı sayfalı matematik defterimde karalamaların resimlerin aralarında bazı rakamlara ve sayılara da rastlamak mümkündü tabii!

Bu arada babam ve halam güzel resim yapardı. Genetik bir özellik olduğunu da düşünüyorum.

30 yılı aşkın çalışma hayatınızda reklam illüstrasyonlarından kitap kapaklarına, film afişlerinden ambalaj resimlemelerine kadar binlerce işe imza attınız. Afişleriniz dünyaca ünlü film dağıtıcısı şirketlerin duvarlarını süsledi, illüstrasyonunu yaptığınız reklam kampanyaları çok sayıda ödül aldı. İllüstrasyonun hayatınızda böylesine önemli bir yeri varken son yıllarda resim çalışmalarınıza ağırlık verdiniz. Bunun nedeni nedir? İllüstrasyon ile resim arasındaki ayrımı nasıl değerlendiriyorsunuz?

İllüstrasyon, sanatsal içeriği yanında güçlü bir anlatım aracıdır da aynı zamanda. Fotoğrafın çok yavaş bir teknolojik gelişme izlediği uzunca bir dönem illüstrasyon bu gücünü hep korudu. Tüm medya, reklamcılık, yayıncılık ve sinema sektörleri illüstrasyonu doyasıya kullandılar. Grafikle içiçe yaşayan illüstrasyon, bu ticari platformda büyük bir ivme kazandı. İllüstratörler de kazandılar. Ta ki bilgisayar teknolojisi tüm yaşama egemen oluncaya dek. Fırça ve boya ile – ruhla – yapılan illüstrasyon, sınırsız olanaklarına karşın nispeten daha ucuz olan bilgisayar teknolojisiyle baş edemiyor. Bu durum; hem maddi, hem duygusal anlamda illüstratörleri oldukça etkiledi tabii ki. Birçok illüstratör ya resme döndüler, ya da bilgisayar kullanarak dijital teknolojiye ayak uydurmak zorunda kaldılar.Benim de artık bir lüks olan illüstrasyonun yanında resme ağırlık vermem kaçınılmaz oldu.

İllüstrasyonla resim arasındaki tek fark ‘sipariş’ olgusudur benim düşünceme göre. Hiçbir illüstratör durduk yerde "Bugün oturayım da bir illüstrasyon yapayım" demez. Konusunu kendi belirlerse eğer, yaptığı illüstrasyon değil resimdir.

Türkiye’de illüstrasyonun gelişmesi ve illüstratörlerin bir araya gelmesi amacıyla ortaya çıkan İllüstratörler Derneği projesinin yaratıcıları arasında yer aldınız. Bize bu dernek ile ilgili çalışmalarınızdan ve dernek faaliyetlerinin bugüne kadar taşınamama nedenlerinden söz eder misiniz?

İllüstratörler Derneği, illüstratörlerin mesleki etkinliklerini örgütlü olarak demokratik işbirliği ve dayanışma zemininde kurumlaştırması ilkesiyle kuruldu. İllüstratörlerin mesleki ve ekonomik haklarını güvence altına almak, sosyal statülerini sağlamlaştırmak, telif hakları sorununa çözüm bulmak, sergi, seminer, tanıtıcı yayınlar gibi etkinlikler gerçekleştirmek amaçlanmıştı. Tabii bunlar, sponsorlar kanalıyla gerçekleştirilebilecek faaliyetlerdi. Bir takım girişimlerimiz sonuçsuz kaldı. Kendi olanaklarımızla – üyeler olarak – üçyüz illüstrasyondan oluşan dev bir sergi açtık Atatürk Kültür Merkezi’nde. İlgilenenler; çikolata ambalajının üstündeki illüstrasyonun, kitaptaki, film afişindeki resmin, basında izledikleri çizgiromanın orijinallerini gördüler. Akabinde iki sergi daha yaptık. Bir dönem elli illüstratör sayısına ulaşan bir meslek kuruluşuyduk.

Ancak örgütlü yaşamın bir türlü tesis edilemediği ülkemizde bizler de ayrılıklar yaşamaya başladık. Kategorize olduk. Sorunlarımızda, diyaloglarımızda ortak bir dil oluşturamadık. Üye sayımız gittikçe düştü ve uğraşlarla özverilerle yaşatmaya çalıştığımız derneğimizi kapatmak zorunda kaldık.

Bak Dergisi’nin ikinci sayısında Amerikalı illüstratör Jack Unruh, illüstrasyonun Amerika’daki durumunun çok kötü olduğunu belirtmiş ve bu durumu bir örnekle açıklamıştı; "Time dergisinin 2006 yılındaki bir sayısıyla 1980 yılındaki sayısını karşılaştırın, 80’dekinin daha ağır ve güçlü olduğunu farkedersiniz." Siz, ülkenizde ve dünyada illüstrasyonun gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Jack Unruh çok önemli bir illüstratör. İllüstrasyon, Amerika için çok önemli ve saygınlığı olan bir sanat kolu. Sinemanın, yayıncılığın, reklamcılığın birer dev endüstriye dönüştüğü Amerika’da da bizdeki benzer sorunlar yaşanıyorsa, buna, estetik ve sanatsal anlamda bir kalite açmazı teşhisi koymak gerekiyor diye düşünüyorum.

Türkiye’de illüstrasyonun, illüstratör sayısının azlığı dışında dünya illüstrasyonundan hiçbir farkı yok. İllüstrasyon, dijital teknoloji ve fotoğraf karşısında sayı anlamında mağlup gibi görünse de ben bunun bir süreç olduğuna ve bu dünyanın en eski sanat kollarından biri olan mesleğin yakın zamanda eski gücünü yakalayacağına inanıyorum.

Bilgisayar teknolojisi kullanılarak yapılan illüstrasyon da birçok anlamda ağırlığını hissettirdiği gibi çok başarılı görsel malzeme de yaratabiliyor. Bugün birçok çizgi roman çizeri, karikatürist çizgilerini bilgisayar teknolojisiyle, hem de çok kaliteli ve seri olarak renklendirebiliyor. Ancak ben yine de bilgisayarla yapılan illüstrasyonun bugün, bazen bir kolaycılık olduğunu ve inanılmaz bir hızla hizmet verdiği sektörleri etkilediğini düşünüyorum. Sinema afişlerindeki, kitap kapaklarındaki süperpoze dijital etkili grafik yapılandırmaları ise açıkçası samimiyetsiz buluyorum.

Teknolojiyi ne sıklıkta kullanıyorsunuz? Bilgisayar teknolojisinin görsel sanatlar üzerindeki yansımalarını nasıl yorumluyorsunuz?

Kültürel bazda teknolojik yardım alıyorum tabii ki. Ama yaptığım işte bilgisayarı, web sitemin ve e-posta adresimin dışında kullanmıyorum. Bilgisayar teknolojisinin görsel sanatlara olumlu etkisi yadsınamaz. Yerinde ve doğru kullanıldığında sınırları olmayan bir gerçek.

Yirmi yıl önce trilin kullanmayana grafiker denmezdi. Bugün bilgisayarı olmayan bir grafiker düşünebilir miyiz?

Arkanızda bir medya kuruluşunun desteği bile olsa, bin-ikibin tiraja ancak ulaşabileceğiniz bu kalitede bir dergi, bilgisayar teknolojisiyle tüm dünyada yayımlanabiliyorsa, bu, teknolojinin görsel sanatlar üzerindeki gülen yüzü değil de nedir?

Resimlerinizde çoğunlukla gerçek mekanlara ve deforme edilmemiş, anatomisi düzgün figürlere rastlıyoruz. Sanat tarihinin unutulmaz ressamlarından Claude Monet, "Sadece gördüğüm şeyi çizebilirim" diyor. Siz de tarzınızı yaratırken, rönesans resminin basit bir özeti gibi görünen bu cümleyi destekliyor musunuz? Soyut resme bakışınızdan söz eder misiniz?

Monet, en sevdiğim empresyonistlerden biri. O cümlesini desteklediğimi söyleyemem ancak o cümlenin nasıl bir sorunun cevabı olduğunu merak ediyorum doğrusu. Ben gördüğümün değil düşündüğümün resmini yapıyorum.

Genelde pek mekan kullanmıyorum. Figürlerimde küçük te olsa bazı deformasyonlar var ve özellikle ifadelerini, ruh hallerini yansıtmaya çalışıyorum yaptıkları işle ilintili olarak.

Soyutlamaları belli bir dozda seviyorum. Salt soyut – abstre – resmin de karşısında durmam mümkün değil. Resmin soyut ya da somut olmasından çok, iyi kurgulanmış ve iyi boyanmış olması daha önemli bana göre.

Bugüne kadar yaşadıklarınız, edindiğiniz tecrübeler ve bilgi birikimi ile 20’li yaşlarınıza geri dönme şansınız olduğunu hayal edin. Öğrencilik yıllarındasınız ve otuz yıl sonra neler olacağını biliyorsunuz. Hayatınızı şekillendirirken nelere dikkat ederdiniz?

O zaman daha kaliteli olduğu için bol bol kağıt, fırça ve tuval depolar ve kimseyi dinlemeden sürekli resim yapardım.

Geçmişe doğru küçük bir yolculuk daha yapıyor ve size; ister ülkenizde, ister dünyada sanat tarihinde iz bırakmış bir sanatçıyla akşam yemeği yeme şansı veriyoruz. Kimi seçerdiniz ve seçtiğiniz sanatçıya en çok neyi sormak isterdiniz?

Herbert Von Karayan’ı seçer; Mozart’ı, Wagner’i, Massenet’yi, Berlin Filarmoni ile nasıl partisyonsuz yorumladığını sorardım.

Çalışırken müzik dinler misiniz? Hangi müzik türünü, çalışmanızın ruhunu ve gidişatını değiştirecek kadar etkili buluyorsunuz?

Batı klasiği, Türk klasiği ve caz dinlerim. Zaman zaman beni inanılmaz etkilerler. Hatta bazen ağlatırlar bile.

Bak Dergisi’nde üçüncü sayımızın konusu "eski". Bu sözcüğü duyduğunuzda ilk olarak gözünüzde neler canlanıyor?

Güzel duygular canlanıyor. Daha yoksul ama vakur, daha uzak görüşlü, daha dingin, temiz halkım, televizyonsuz meyhane, Golden, Melek markalı cikletler, son derece basiretsiz olmalarına karşın fraklı, kravatlı siyasetçiler, Nevtron marka radyomuz, babamın yaptığı buzdolabı, tahta hollander’im vb.

Herkesin vardır benzer eskileri mutlaka. Birçoğumuz eskilerimize tekrar sahip olmak istemez miyiz? Mümkün olabilse o eskiler hemen yeniye dönüşmez mi yaşantımızda...