Dado Queiroz

Graphic Designer / Bak 11
www.dadoqueiroz.com

English

Türkçe

You were born in one of the most important cities of Southern Brazil, Curitiba whose motto is "A Cidade Sorriso" ("The Smiley City"). How do you feel about your homeland? What comes to your mind first when you try to remember your childhood?

I've been in São Paulo for six months now, but I like my hometown a lot, despite such politically driven mottos. The one you mention is one out of several that sprung in the past decades. And it's a particularly ironic one, since the citizens there are generaly known for not beeing very much opened to outcomers. Perhaps they were trying to say that it's more likely for a smile to crack open in the middle of the city than to someone actually be nice to you for no particular reason... But no, they're not that bad, actually. Curitiba is regarded as a close rendition of a developed country's city, but that seems a bit exagerated to me. Nevertheless, the city has a history of well planned development, which made its public transportation system to be considered one of the best in the world. It also has an official waste recycling policy since 1989, if I'm not mistaken. Very nice accomplishments, in my opinion.

When thinking of my childhood, the first thing that comes to mind is me wandering around the house. I stayed a lot inside, playing with all that stuff, that weren't really toys, lay on the big house we used to live in. It was nice. But I used to go out on the street a lot too. At the very least, I went out way more often than I see kids alone in the streets today. Guess they're not as safe anymore, or parents have become more paranoid. Or both.

Typography is a big part of your life. You have great skills in playing with letters, fonts and words. In this manner, visual and typographic choices of which brands do you like most and which one of them would you go for changing first, if you have a chance?

I'm glad you think that, thank you! I like Young & Rubicam's Y&R monogram a lot. The uppercase letters of that font, Radio, are really beautiful. I was actually thinking of this logo the other day. Even though it might be seen as a great honor for a type designer to have one of his fonts as the official typeface for such a large group, I wonder if Thirstype will ever sell much more licenses of it, since other agencies and studios probably avoid it, trying not to evoke one of their competitor's look. But that's just me speculating on strange subjects while stuck in São Paulo's unbelievable daily traffic jam!

One logo I'd like very much to change is the current Brazilian government one. I really can't stand looking at it. I'm not sure it's a job I would take, though, because of its obvious political implications.

Now, you are 28 years old. It's a great age for a person's life but time is passing rapidly and it's impossible to slow it down. Do you have any big plans, for which you say "I won't die before I do that"?

No, not really. Not today. My life has changed significant and unexpectedly a little more than a year ago, and my priorities are way mixed up, as I still haven't been able to sort it all out (yeah, I know, I'm a bit slow...). I guess the closest to an answer would be travelling. Not a big plan, but I certainly want to know many more places before I die. And to live. Sometimes I go out at lunch time and think "look at this sun! I'm spending all these healthy years of my life behind a computer screen 10 hours a day" and, as you pointed out, time isn't exactly slowing down... Boy, these are strange years. If someone comes to you and ask "what's your big plan?" and you answer "to live a little", something is deffinetily wrong! Oh, and write. I've been having more pleasure writing than designing lately, as you can probably see from the amount of lines each answer is taking, So I'll add the very little original "write a book" to the list.

Imagine that you have got a limitless budget and you are going to build a typography museum. What kind of building would it be? What do we see inside as visitors? And what will its name be?

Cool! I would probably ask Frank Gehry for a project. Or make an architectural contest, since Gehry already had his share of nice juicy projects. As a reflection of my typographic beliefs I would ask for a building very much layered and "post modern" intersected with another, as clean and slim as it could be — for some reason I think the first should be taller and the second more horizontal, with just a couple floors. And the inside would be a mid term, style wise. And please, no letter shaped architectural features! Let the building be a building. But, of course, it's not so cool to give such a closed briefing to another creative professional...

The focus of the collection and its presentation should be first on letterforms, and type as expression, so that non-initiated people can get interested. Then move on into type systems, history and all that. Wait, you said limitless budget? Hell, then let's build one in each continent, with a global section and a more locally driven one in each of them. Let's call Rudy Vanderlans and ask him to point out who should curate the whole thing, since I'm no type scholar — yeah, he isn't exactly either, but he sure as hell know many, and I trust his judgement on the subject. About the name, we should be generous with our sponsor and use his own. Sounds fair, right? The John Doe Type Museum...

Does music change your mood while working? Does it directly reflect to your artistic creations sometimes?

Yeah, absolutely. I especially remember when I first started listening to a particular indie band, that sounded somehow happier and more easy going than the ones I was used to at the time, and my first saturated colored backgrounds came to life. It also helps me to control my inner speed, so to speak. There are times for more intense, fast tunes, if I'm too sleepy, just as there are times for more easy listening ones, if I'm too anxious.

Brazil is just like the synonym of football. One of our previous guest artists, a Corinthians fan Adhemas Batista told us that he saw almost all the games in World Cup 2006 and another Brazilian artist Nelson Balaban said "It's such an obligation to show some quality at football if you are Brazilian". What do you think about this beautiful game? Are you a fan of Curitiba based teams such as Atletico Paranaense or Parana Clube?

I like football a lot. It's the only sport I really enjoy watching or playing. I'm an Atlético Paranaense, a.k.a. Furacão (Hurricane), fan. As a teenager, I went to almost literaly every Atletico game and was kind of obsessed. If they lost, I would spend days in a bad mood. Luckily I'm more independent now but, to be honest, I currently know way less about the team's recent doings than I'd like to admit.

Adhemas is a Corinthias fan? Too bad for him, they just suffered a major downgrade in the brazilian championship. Too bad for an estimated 30 million fans, actually. But it'll do them good in the long term, I think, as such a hit will make them see there undeniably IS a problem. And that it must be solved if they want the team to be as great as their fan base again. It might be better than spend another 10 years procrastinating solutions, in true brazilian fashion.

Rio de Janeiro based Brazilian graphic designer Gui Borchert had shared his ideas with us in the 2th issue of Bak Magazine and said "I believe that art and design can be very powerful ways to make a difference in the world". Do you agree with that statement? In what ways can design and typography change the world?

Gui certainly uderstands the impacts of mass scale design much more than I do, given the magnitude of the projects he's been involved with, so it would be unwise for me to dispute his statement. Of course graphic design, as a mediation of information, stands in a crucial position. However, I don't see this position as beeing one of making a great deal of social change. I mean, it could be, but we all know stories of how big decisions are made in this field, and they rarely end up in a graphic designer's desk. It's more like designers have the ability to refuse to make things worse, but, in my oinion, it goes a long way before coming to the point of making an actual difference. Art is another story, as is any kind of initiative detached from big amounts of money. Typography, on the other hand, seems to me the least likely to provide real change in the world. It's a very important and useful tool, of course, but not at all a player in itself.

Which artists, web sites or books have most influenced your own artistic efforts?

As a teenager, some mainstream comic book artists and dutch engraver M.C. Escher. Then came the masters, like Rembrandt, Caravaggio and so on. From the avant garde movements, I'm a big fan of Mondrian and Dada/Futurist type treatments. I'm also very much into constructivist theories of non-representative forms. I often use pictures in a non-pictoric way — because of its forms and colors, not of whatever is represented. In college, Carson's work caused an impact I never felt again to date. I actually dislike, say, 75% of his work. But the remaining speak very truely to my heart. Which is funny, if you think that, unlike me, David's motto is something like "don't care for how it looks like, but how it feels like in relation to the subject." Very un-constructivist. Rudy Vanderlans also had a huge impact on me, not only design wise, but in other ways too, for his design is inseperable from the whole aura surrouding Emigre's existence (not to mention he's a damn good writer/editor). I'm very much fond of initiatives like Emigre, that have very little relation to the mainstream or market expectations, that are made out of love for the craft or art, and that are sustainable — otherwise they can't be taken seriously. There's also Ed Fella. He's the master. Brazilian Eduardo Recife and german THS struck a nerve, too. I'm currently trying to get more contemporary references though, in which task my current partner in the "living dead" estudiocrop, Renan Molin, always helps a lot, as he's younger than me and way more in line with the recent boom of styles in illustration and design.

Are you interested in cinema? What kind of movies and which film directors do you find closer to yourself, in terms of visual comprehension?

I'm interested in it as much as any other guy. Of course I probably pay a bit more attention to opening sequences, photography and stuff, but other than that, I'm an average blockbuster movies fan. As such, I have no deep knowledge of the subject, which is a shame, for it's a very rich medium. I usually like films that seems, to me, to balance a mainstream appeal with some independent characteristics. Nice examples would be Snatch, Pulp Fiction and brazilian Cidade de Deus (City of God).

Sloganı “A Cidade Sorriso” (“Gülümseyen Şehir”) olan, Güney Amerika’nın en önemli şehirlerinden biri Curitiba’da dünyaya geldiniz. Burası hakkında neler düşünüyorsunuz? Çocukluğunuzu anımsadığınızda aklınıza ilk olarak ne geliyor?

Altı aydır São Paulo’dayım ama tüm politik sloganlarına rağmen memleketim Curitiba’yı çok seviyorum. Sizin söylediğiniz, geçmiş yıllarda bulunmuş olan onlarcasından biri. Ve aslında ironik bir örnek... Çünkü orada yaşayanlar, genellikle dışarıdan gelenlere pek açık olmayan insanlardır. Belki de bu şehrin ortasında bir gülümseme doğmasının, birilerinin size iyilik yapmasından daha muhtemel olmasının altını çizmeye çalışıyorlar. Ama hayır, aslında o kadar kötü değiller. Curitiba gelişmiş bir ülke şehrine benzetilir, ama bu bence biraz abartılıdır. Yine de, şehrin iyi planlanmış bir kalkınma tarihi var ve bu toplu taşıma sistemini dünyanın en iyileri arasına sokmuş. Ayrıca, yanılmıyorsam 1999’dan beri resmi bir yeniden dönüşüm politikası uygulanıyor. Bence bunlar büyük başarılar.

Çocukluğumu düşünürken, aklıma gelen ilk şey evde dolaşıp durmam. Evde çok dururdum, oyuncak olmayan şeyler dahil her şeyle oynardım. Çok güzeldi. Ama sokağa da çok çıkardım. En azından bugün sokakta gördüğüm yalnız çocuklardan çok daha fazla çıkardım. Sanırım artık eskisi kadar güvende değiller ya da ebeveynler paranoyaklaştı. Ya da her ikisi de...

Tipografi hayatınızın önemli bir kısmını oluşturuyor. Harflerle, yazı tipleriyle ve sözcüklerle oynama konusunda ustasınız. Buradan hareketle, hangi markaların görsel ve tipografik seçimlerini beğeniyorsunuz? Elinizde olsa hangilerini değiştirmek isterdiniz?

Böyle düşünmenize sevindim, teşekkürler. Young & Rubicam’ın Y&R monogramını çok seviyorum. O Radio yazı tipinin büyük harfleri gerçekten çok güzel. Aslında daha geçen gün bu logoyu düşünüyordum. Her ne kadar yazı tiplerinin böyle büyük bir şirketin resmi yüzünde kullanılması tasarımcılar için gurur verici olsa da, Thirstype’ın çok sayıda lisans sattığından emin değilim, çünkü rakiplerinin görünümüne benzemek istemeyen diğer ajanslar ve stüdyolar bunu yapmıyorlar. Ama bu, São Paulo’nun inanılmaz derecede yoğun günlük trafiğinin içinde sıkışmış birisi olarak benim yarattığım tahmin yürütmeler de olabilir tabii!

Değişmesini çok istediğim bir logo, Brezilya hükümetinin şu anki logosu. Gerçekten ona bakmaya katlanamıyorum. Ancak bunun almak isteyeceğim bir iş olduğunu da sanmıyorum çünkü çok fazla politik anlamı var.

Şu an 28 yaşındasınız. Harika bir yaş, ancak zaman çok çabuk geçiyor ve bunu yavaşlatmak imkansız. “Gerçekleştirmeden ölmemeliyim” diye düşündüğünüz büyük planlarınız var mı?

Hayır aslında şu an yok. Hayatım bir yıl kadar önce önemli ölçüde ve beklenmedik şekilde değişti. Önceliklerim çok karmaşık çünkü hala olayları çözebilmiş değilim. (Evet biliyorum, biraz yavaşım.) Sanırım bu sorunun en olası cevabı seyahat etmek. Çok büyük bir plan değil ama kesinlikle ölmeden önce birçok yer görmek istiyorum. Ve yaşamak... Bazen öğlen tatilinde dışarı çıkıyor, düşünüyor ve şöyle diyorum; “Şu güneşe bak! Hayatımın en sağlıklı yıllarında günün 10 saatini bilgisayar başında harcıyorum.” Ve sizin de söylediğiniz gibi, zamanın yavaşladığı falan yok. Ah, bunlar çok garip yıllar. Birisi size gelip “Büyük planın ne?” diye soruyor ve siz “Biraz yaşamak” diyorsanız, hayatınızda bir şeyler yanlış gidiyor demektir! Ve bir de yazmak... Son zamanlarda tasarım yapmaktansa yazmaktan hoşlanıyorum, ki bunu her soruya verdiğim uzun cevaplarımdan anlayabilirsiniz. Yani listeye hiç de özgün olmayan “kitap yazmak” maddesini ekliyorum.

Sınırsız bir bütçeniz olduğunu ve bir tipografi müzesi inşa edebileceğinizi hayal edin. Nasıl bir bina olurdu? İçeride neler görürdük? Ve adını ne koyardınız?

Harika! Muhtemelen Frank Gehry’den bir proje isterdim. Ya da bir yarışma düzenlerdim, çünkü Gehry zaten çok iyi projelere imza atmış bir isim. Binanın, tipografi konusundaki düşüncelerimin bir yansıması olarak çok katlı olmasını ve katların birbiriyle post modern biçimde kesişmesini isterdim. Olabildiğince ince ve temiz, bir sebepten ilki daha uzun, ikincisi daha yatay ve daha az katlı olurdu. İç mekanın da tarz olarak orta döneme ait olması tercih edilirdi. Bir de lütfen harf şeklinde mimari biçimler olmasın. Bina, bina gibi olsun. Ama tabii ki başka bir profesyonele böyle kesin talimatlar vermek de hoş değil.

Koleksiyonun odak noktası ve sunumu öncelikle harf şeklinde olmalı ve tipi de ifadeye yardımcı olmalı ki ilk başta pek önem vermeyen insanların dikkatini çeksin. Sonra yazı sistemleri, tarih ve bunun gibi şeylere girilir. Bir dakika, sınırsız bütçe mi dediniz? Kahretsin, o zaman her kıtada bir tane inşa edelim, her birinde küresel bir bölüm ve daha yerel bir bölüm bulunsun. Bu arada Rudy Vanderlans’ı arayıp bu projenin küratörünü seçmesini isteyelim çünkü ben bir tipografi öğretmeni değilim. Tamam o da bir akademisyen sayılmaz ama birçoklarını tanıdığı kesin. Ayrıca onun fikirlerine güveniyorum. İsim konusunda ise sponsorumuza cömert davranıp onun ismini kullanırız. Adil, değil mi? John Doe (İsimsiz) Yazı Müzesi...

Müzik, çalışırkenki ruh halinizi etkiler mi? Zaman zaman sanatsal yaratım sürecinize doğrudan yansıdığı olur mu?

Evet, kesinlikle. Özellikle yeni ve diğerlerinden daha mutlu bir bağımsız grup keşfettiğimde, ilk doymuş renkli arkaplanlarım ortaya çıktı. Ayrıca iç hızımı kontrol etmeme de yarıyor. Çok uykum olan zamanlarımda daha yoğun ve hızlı müzik, gergin olduğumda ise başka türlü şeyler gerekiyor.

Brezilya, neredeyse futbolla eşanlamlı olarak kullanılıyor. Önceki konuklarımızdan bir Corinthians taraftarı olan Adhemas Batista, bize 2006 dünya kupasındaki çoğu maçı izlediğini söylemiş; bir diğer Brezilyalı sanatçı Nelson Balaban da “Eğer Brezilyalı iseniz, kötü futbol oynamak gibi bir şansınız yoktur” demişti. Siz bu güzel oyun hakkında ne düşünüyorsunuz? Curitiba’dan çıkan Atletico Paranaense ya da Parana Clube gibi takımları destekliyor musunuz?

Futbolu çok seviyorum. Hem seyretmeyi, hem de oynamayı sevdiğim tek spor dalı. Ben bir Atletico Paranaense, diğer adıyla Furacão (Kasırga) taraftarıyım. Ergenlik çağımda neredeyse tüm Atletico maçlarına gittim ve bu bende saplantı halini aldı. Kaybettiklerinde günlerce canım sıkkın olurdu. Neyse ki artık daha özgürüm. Hatta dürüst olmak gerekirse şu an takımın neler yaptığından bile çok az haberim var.

Adhemas bir Corinthians taraftarı mıymış? Ne yazık! Brezilya şampiyonasında büyük bir düşüş yaşadılar. Aslında bu, takımın 30 milyona yakın taraftarı için de çok üzücü. Ama bence bu onlara uzun vadede iyi gelecek. Böyle bir bozgun, onlara bir sorun olduğunu göstermiş oldu. Ve eğer taraftarları kadar büyük olmak istiyorlarsa bu sorunu çözmeleri gerekiyor. Bu, Brezilya geleneğindeki gibi, 10 seneyi oyalama yöntemleriyle geçirmekten iyidir!

Rio de Janeiro doğumlu Brezilyalı grafik tasarımcı Gui Borchert, Bak Dergisi’nin ikinci sayısında konuğumuz olmuş ve şöyle demişti; “Bence sanat ve tasarım, dünyada bir fark yaratmak için çok güçlü iki yöntemdir.” Siz bu görüşe katılıyor musunuz? Tasarım ve tipografi dunyayı hangi açılardan değiştirebilir?

Katıldığı projelerin büyüklüğüne bakılırsa, Gui, kitlesel tasarımın etkilerini kesinlikle benden daha iyi anlıyor. Yani benim bu açıklamaya karşı bir şey söylemem mantıklı olmaz. Tabi ki grafik tasarım, bir bilgi aktarım aracı olarak önemli bir yerde. Ancak yine de büyük bir sosyal değişime yol açacak konumda olduğunu düşünmüyorum. Yani olabilir, ama hepimiz bu alanda büyük kararların nasıl alındığına dair hikayeler duyduk. O iş, nadiren grafik tasarımcıların masasında biter. Tasarımcılar her şeyi kötüye gitmekten kurtarabilir, ama bence, gerçekten bir fark yaratmak için daha çok uzun bir yol alınması gerek. Sanat başka bir hikaye, büyük miktarda paradan uzak her insiyatif gibi. Diğer yandan tipografi, dünyada gerçek değişim yaratmaktan en uzak alan. Çok önemli ve kullanışlı bir araç, ama kendisi dünya sahnesinde çok önemli bir oyuncu değil.

Sanat yolculuğunuzda sizi en çok hangi sanatçılar, web siteleri ve kitaplar etkiledi?

Çocukken bazı çizgi roman çizerleri ve Hollandalı M.C. Escher. Sonra Rembrandt, Caravaggio gibi ustalar... Avant Garde hareketten, Mondrian’ın ve Dada/Futurist yazı çeşitlemelerinin hayranıyım. Ayrıca temsil edilmeyen formların yapısalcı (konstrüktivist) teorilerine de meraklıyım. Sıklıkla resimleri resim olmayan şekillerde kullanırım. Form ve renk açısından, temsil ettikleri açısından değil... Üniversitedeyken Carson’ın çalışmaları hala tadını yakalayamadığım bir etki bıraktı. Aslında yaptığı işlerin %75’ini sevmiyorum. Ama geriye kalanlar kalbime dokunacak kadar gerçek, ki bu komik, benim aksime, David’in sloganı “Nasıl göründüğüne bakmayın, konuyla bağlantısının nasıl hissettirdiğine bakın” gibi bir şey... Yapısalcılığın tamamen karşıtı. Rudy Vanderlans’ın da bende çok etkisi oldu, sadece tasarım açısından değil, başka yönlerden de. Çünkü onun tasarımı, Emigre’nin varlığını çevreleyen havadan ayrılmaz, ayrıca çok da iyi bir yazar ve editördür. Emigre gibi işleri seviyorum, ana akıma veya piyasa beklentilerine çok karşılık vermeyen işler, sanat aşkıyla yapılan ve devam ettirilebilen şeyler... Yoksa onları ciddiye alamıyorum. Bir de Ed Fella var. Ustanın ta kendisi! Brezilyalı Eduardo Redife ve Alman THS de bende kıpırdanma yaratıyor. Son zamanlarda ise daha çağdaş referanslar bulmaya çalışıyorum, ki bu noktada “Living Dead” (“Yaşayan Ölü”) çalışmamdaki ortağım Renan Molin çok yardımcı oluyor, çünkü benden genç, illüstrasyon ve tasarımdaki akımlarla daha iç içe.

Sinemaya ilgi duyuyor musunuz? Görsel anlatım bakımından ne tür filmleri ve hangi yönetmenleri kendinize yakın buluyorsunuz?

Sinemayla herkes kadar ilgileniyorum. Tabii ki açılış sahneleri, fotoğraflar gibi şeylere diğerlerinden daha fazla dikkat ediyor olabilirim, ama bunun dışında klasik popüler filmleri seviyorum. Konu hakkında derin bir bilgim yok. Aslında olmalı, çünkü sinema çok zengin bir araç. Genelde ana akımla bağımsız özellikleri birleştiren filmler bana hitap ediyor. Buna iyi örnekler olarak; “Snatch”i (“Kapışma”), “Pulp Fiction”ı (“Ucuz Roman”), ya da Brezilya’dan “City of God”ı (“Tanrıkent”) sayabilirim.